De Zondag voor de Oosterse Kerken brengt elk jaar op de vijfde zondag van Pasen (dit jaar 29 april) het oosterse christendom onder de aandacht binnen de R.-K. Kerk. De Katholieke Vereniging voor Oecumene verzorgt jaarlijks materiaal voor parochies. Op de Zondag voor de Oosterse Kerken 2018 wordt de aandacht gericht op de Eucharistie (Goddelijke Liturgie) zoals die in de Oosterse Kerken gevierd en beleefd wordt. Wat is het oecumenisch belang hiervan? En: wat kan het betekenen voor ons geloofsleven?

Op de website www.oecumene.nl staan achtergrondinformatie, een handreiking voor de preek en voorbeden rond het thema. In het blad Overeen van de Vereniging voor Oecumene staan bovendien interviews met en/of bijdragen door enkele oosterse christenen over de Eucharistie.

Toelichting bij de afbeelding op de website van de Katholieke Vereniging voor Oecumene:
De icoon van deze Zondag voor de Oosterse Kerken, de icoon van de Wijnstok, is een icoon met een eucharistisch motief. Daar zien we Jezus, de Verrezen Heer, zitten voor het kruis. De realiteit van ook het kruis vormt de achtergrond waartegen het verhaal verteld wordt. Boven zijn hoofd staat, in het Georgisch, het bekende kruisopschrift INRI: ‘Jezus van Nazareth Koning der Joden’. Uit zijn zijdewond komen, als uit de wijnstok die Hij is, de ranken, volle vrucht dragend in de vorm van druiventrossen. Naast de kelk in Zijn handen staat in het Georgisch ‘Drinkt allen hiervan’.
De ranken zijn in Joh 15 de gelovigen, de druiven de vruchten die ze voortbrengen. Op de icoon worden deze door Christus tot wijn, Zijn bloed, geperst. Van wie zijn die druiven: van Christus of van de gelovigen? Indien “de rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf, maar alleen als zij blijft aan de wijnstok” (Joh 15,4), dan is die vraag wat van wie is, achterhaald door de ontstane, onlosmakelijke wederzijdse band tussen Christus en de gelovigen: “Wie in Mij blijft zoals Ik in hem, die draagt veel vrucht, want los van Mij kunt gij niets” (Joh 15,6).
De vrucht die de leerlingen van Jezus dragen is steeds ontvangen in de relatie met God en Christus. Wij bieden in de eucharistie steeds datgene aan wat wij ontvangen hebben. Daarom zingen de priesters in de Byzantijnse eucharistieviering meteen na de Instellingswoorden het volgende: “Wij bieden U voor ons allen aan, wat U behoort, genomen uit uw eigendom” (letterlijk in het Grieks: “Het Uwe uit het Uwe bieden wij U aan…”).
In die geest van zowel de gelijkenis van de Wijnstok als van de Byzantijnse Liturgie, en in het besef de ranken te mogen zijn, vieren wij ook hier vandaag eucharistie. Ook in wat de oosterse christen de Goddelijke Liturgie noemt, wordt die verbondenheid met God in Christus liturgisch gevierd en sacramenteel present gesteld.