In de nacht van zaterdag 12 op 13 zondag maart liepen zo’n 7.000 gelovigen in Amsterdam de Stille Omgang. Negen van de dertien leden van de Nederlandse Bisschoppenconferentie waren aanwezig  voor deze editie van de Stille Omgang, die in het teken stond van het Heilig Jaar van de Barmhartigheid. De intentie voor de Omgang van dit jaar luidde: ‘Jezus – gelaat van Gods barmhartigheid – genadebrood voor u’. Kardinaal Eijk was hoofdcelebrant tijdens de Eucharistieviering om 18 uur in de Nicolaasbasiliek. Voorafgaand aan deze Mis gingen de bisschoppen door de Heilige Deur van deze kerk.

In zijn preek (klik hier) stelde kardinaal Eijk het thema ‘barmhartigheid’ centraal. Hij deed dit onder meer aan de hand van de Evangelielezing, waarin de Farizeeën Jezus vragen of de overspelige vrouw gestenigd moet worden. Met Zijn antwoord – ‘Laat degene onder u die zonder zonde is, het eerst een steen op haar werpen’ – worden drie vliegen in één klap geslagen, aldus de Utrechtse aartsbisschop: “De overspelige vrouw wordt uiteindelijk niet gestenigd en Jezus komt noch met de Wet van Mozes noch met de Romeinse autoriteiten in conflict.”

Foto: Ramon Mangold

“Jezus laat de Schriftgeleerden en Farizeeën zien hoe de uiteindelijke soevereine Wetgever van Wie de Wet van Mozes afkomstig is, dat is God, met de toepassing van die Wet omgaat. Paus Franciscus zegt in de bul waarmee hij het huidige Heilig Jaar van de Barmhartigheid uitriep dat God nog het meest zijn almacht en grootheid toont, wanneer Hij vergeeft. Jezus, dus God Zelf, vergeeft de overspelige vrouw haar zonde, ook al gaat het om een ernstig kwaad, en geeft haar een nieuwe kans,” aldus kardinaal Eijk.
“Wat staat paus Franciscus precies voor ogen met het Heilig Jaar van de Barmhartigheid? Dat we zelf barmhartige mensen worden en in dit opzicht waarmaken dat we naar Gods beeld en gelijkenis geschapen zijn. Dit doen we door Zijn barmhartigheid jegens ons te weerspiegelen in de wijze waarop we met onze medemensen omgaan.”

 
De kardinaal gaf ook nog een toelichting op het internationale Vaticaanse logo van het Heilig Jaar van de Barmhartigheid. Daarop is Jezus afgebeeld die een mens op Zijn rug draagt – een verwijzing naar het beeld van Jezus als de Goede Herder. Beide geschilderde figuren delen daarbij een oog, waarmee volgens kardinaal Eijk twee dingen tot uitdrukking worden gebracht: “Op de eerste plaats zit er een oproep in om met Jezus’ ogen van barmhartigheid naar onze medemensen te kijken. Ons zorgen maken moeten we op de eerste plaats om onze eigen morele tekortkomingen. … Op de tweede plaats identificeert Jezus Zich met de medemens in nood, zoals Hij zegt in Mat. 25: “Al wat gij voor een van de geringsten van Mijn broeders hebt gedaan, dat hebt ge voor Mij gedaan” (Mat. 25,40). Dat Jezus één oog deelt met die mens in nood, brengt tot uitdrukking dat Hij Zich in barmhartigheid de nood van ons mensen eigen maakt en er met ons oog naar kijkt.”

Foto: Ramon Mangold

“Het mirakel van Amsterdam, dat zich hier in het jaar 1345 voltrok, was een Eucharistisch wonder. We bidden tijdens de Stille Omgang in dit Heilig Jaar van de Barmhartigheid dat zich door onze vereniging met Jezus in de Eucharistie ook in ons het wonder mag voltrekken dat de eigenlijke vrucht is van dit sacrament: namelijk dat we door te leren kijken met Zijn ogen van barmhartigheid en mededogen toenemen in gelijkvormigheid aan Hem,” zo besloot kardinaal Eijk.

De Stille Omgang is een nachtelijke stille tocht door het centrum van Amsterdam en volgt de route die de pastoor van de Oude Kerk in 1345 liep, nadat hij getuige was geweest van een Eucharistisch wonder dat aan een zieke geschiedde: het Mirakel van Amsterdam. Voor of na de Omgang wonen de deelnemers één van de vele feestelijke Eucharistievieringen bij in één van de zeven binnenstadskerken. Ook vanuit diverse parochies in het Aartsbisdom Utrecht waren gelovigen (per bus) naar Amsterdam gereisd om deel te nemen.
Voorafgaand aan de Stille Omgang was er voor de bisschoppen nog een programma georganiseerd in het onlangs verbouwde Museum Ons’ Lieve Heer op Solder, een voormalige schuilkerk in Amsterdam.

Foto: Ramon Mangold