Het Aartsbisdom Utrecht reikt dit najaar weer de Ariëns Prijs voor Diaconie uit aan een diaconale activiteit uit het aartsbisdom. Ook is er een PublieksPrijs, waarvoor vanaf nu gestemd kan worden. Er zijn vijfentwintig genomineerde initiatieven.

Hub Crijns is voorzitter van de jury van de Ariëns Prijs voor Diaconie. Volgens hem zijn alle voorgedragen initiatieven winnaars, “want diaconie en caritas komen zo in het volle licht te staan. De jury heeft de goede gewoonte om alle genomineerden persoonlijk te bezoeken om uit de eerste hand een goede indruk te krijgen van het diaconale initiatief. Vanuit het bezoek en het gesprek ontstaan verhalen, die gebundeld gaan worden in het diaconale boekje Ariëns Prijs voor Diaconie 2022.”

De jury heeft inmiddels alle genomineerden bezocht. Bij wijze van preview én als ‘stemhulp’ voor de PublieksPrijs is er van elke genomineerde een kort verhaal en een foto geplaatst op deze website. Vanaf nu is ook de stembus geopend – deze openbare stemronde duurt tot 15 oktober 2022.
De jury “hoopt dat veel mensen hun stem zullen gaan uitbrengen. Tijdens de uitreiking van de Ariëns Prijs op zaterdag 22 oktober in het Titus Brandsma Huis te Deventer (Colmschate) komen alle genomineerden in de aandacht en horen en zien we wie de winnaars zijn.”

De jury heeft de initiatieven ingedeeld in een aantal categorieën. Hub Crijns geeft per categorie een korte toelichting:

Diaconie is zorg, aandacht, hulp, troost
Zeven initiatieven, activiteiten of werkgroepen zijn onder te brengen onder de noemer: aandacht, zorg, troost, hulp, binnen de eigen geloofsgemeenschap en/of in dorp, wijk en stad. Het theologisch kernwoord is barmhartigheid. We zien een grote verscheidenheid in activiteiten. In het Vincentiushuis in Groenlo is er hergebruik van kleding en allerlei spullen en al doende ontstaat er gemeenschap met elkaar. In Hengelo is er ook inzameling van voedsel en kleding en bij het uitdelen komen mensen elkaar tegen. Er is een soepcafé in Wijhe en een eettafel in Zutphen en Ruurlo. In Oldenzaal zijn tijdens de coronaviruspandemie diverse groepen mensen bezocht en zij ontvingen een attentie. De H. Pancratiusparochie houdt op de tweede zondag van december een Wereldlichtjesdag voor overleden (klein)kinderen. Een breiende mevrouw bezorgt met haar handwerkactiviteiten meer dan duizend mutsen bij diverse kwetsbare groepen.

Diaconie is gemeenschapsopbouw in wijk en buurt
Diaconie van langere adem komt in beeld in vier initiatieven, waarin een plek wordt gevormd waar mensen bij elkaar kunnen komen, weer op verhaal komen, de weg terugvinden naar anderen, en wegwijs raken in onze ingewikkelde maatschappij. Het lijkt op een nieuwe vorm van kerkopbouwwerk, maar dan diaconaal getoonzet, vaak oecumenisch opgezet, in samenwerking met andere partners in de lokale samenleving. In Deurningen is een Hulpdienst Thuis, die maatjes koppelt aan hulpvragen. In Lettele werken vrijwilligers aan een groentetuin en de opbrengst gaat naar de Voedselbank Deventer. In Deventer is het Meester Geertshuis, dat functioneert als inloophuis, voedselbank, papiercafé, jongereninloop, enzovoorts. In Mariënheem wandelen vrijwilligers met rolstoelers in een maandelijkse wandelmiddag.

Diaconie is bondgenootschap met armen en mensen met schulden
Zeven diaconale initiatieven richten zich op maatschappelijk onrecht, uitsluiting en armoede, strijd tegen schulden. Het theologisch kernwoord is werken aan gerechtigheid. Men combineert hierin zorg voor mensen en maatschappelijke actie. Duidelijk is wel dat armoede in Nederland veel voorkomt hetgeen leidt tot veel diaconaal handelen. De PCI Jacobus de Meerdere Enschede maakt de jaarlijkse kerstpakkettenactie alsmaar groter door mensen te vragen hiervoor hun statiegeldbon in te leveren. In Oldenzaal worden kinderen uit arme gezinnen gemotiveerd tot bewegen en het gebruik van gezonde voeding. In Baarn worden samen met de basisscholen boodschappenbonnen verstrekt aan gezinnen in de knel. Ommen heeft het voortouw genomen om bij de gestegen energielasten te zorgen voor een eenmalige herverdelingsactie en de opbrengst is verdubbeld door de burgerlijke gemeente. In Oldenzaal ontvangen kinderen en jongeren uit gezinnen met lage inkomens een verjaardagsbox of een feestbox. In Utrecht werken vrijwilligers aan een Papiercafé om mensen de weg te wijzen in bureaucratisch Nederland. In de Oude IJselstreek zijn de maatjes van SchuldHulpMaatje mensen met schulden nabij.

Multiculturele of interreligieuze diaconie
Diaconie of caritas heeft ook te maken met de multiculturele en multireligieuze samenleving. Veel mensen die met diaconaal werk of caritas hulp en ondersteuning bereikt worden, zijn mensen met een achtergrond uit andere landen dan Nederland. Dat is in alle genomineerde initiatieven zo. De Fietserieje Dalfsen knapt fietsen op voor migranten en vluchtelingen. De parochie in Leersum heeft aan een gezin een tijdelijke opvangplek aangeboden, waardoor zij opgenomen werden in de gemeenschap. De PCI in Nieuwegein (H. Drie-eenheidparochie) zamelt kleding in voor de gedetineerden van de Penitentiaire Instelling Nieuwegein, waarvan het merendeel uit elders in de wereld afkomstig is.

Diaconie en caritas wereldwijd
Een eigen karakter heeft de activiteit die te omschrijven is als: diaconie over de grens, caritas wereldwijd. Meestal is er een band van een of meer parochies (en soms ook het dorp) met de jaarlijkse Vastenactie. Of er is iemand uit de eigen kring die zich ginds inzet voor ontwikkelingswerk en/of missionering. Het startpunt kan ook liggen bij een parochiaan die op vakantie geraakt is door de nood en de omstandigheden aldaar. Het ‘ginds’ komt in beeld bij de inzet van de Catharinagemeenschap uit Woudenberg voor de Vastenactie. De bijvangst is dat er al doende gemeenschap en sociaal leven ontstaat.

Diaconie is jong geleerd en oud gedaan
Twee initiatieven combineren jongeren met concrete diaconale actie en inwijding in de diaconale traditie van de geloofsgemeenschap. Diaconie is voor jongeren een concrete en uitdagende manier om actief te zijn en kennis te maken met andere werkelijkheden en levenssituaties als de eigen. De St. Jorisparochie in Almelo heeft een M25 groep (M-twenty-five), die actief is met de Werken van Barmhartigheid. De H. Pancratiusparochie Tubbergen kent Rock Solid jongerenpastoraat voor diverse leeftijdsgroepen.

Combinatie van diaconie en liturgie
Diaconale handboeken benadrukken de gelovige kern die zichtbaar wordt in diaconie en caritas. De daden van liefde zijn vindplaats van geloof en godsliefde. Dit jaar maakt een diaconaal initiatief uitdrukkelijke combinaties van diaconie en liturgie. In Beesd zijn er doordeweekse vieringen voor ouderen, die tevens dienen als ontmoetingsdagen.

• Lees meer over de genomineerden
• Klik hier om te stemmen op uw favoriet voor de Ariëns PublieksPrijs 2022

Zie ook
– www.arienscomite.nl
– www.aartsbisdom.nl/AriensPrijs2022

Foto’s:
Kunstwerken, uitgereikt aan de winnaars van de Ariëns Prijs voor Diaconie 2019 en de Ariëns PublieksPrijs 2019 (fotograaf: Hub Crijns)

Foto boven:
De herinneringsplaquettes voor alle genomineerden van zes edities Ariëns Prijs voor Diaconie (fotograaf: Hub Crijns)