St. Ludger – een ‘Nederlander’ in Duitse handen
Het eerste weekend van september is in het stadje Werden in het Ruhrgebied (ongeveer 100 km van Arnhem) de heilige Ludger herdacht met vieringen, een grote processie en kermis. Ook dit jaar heeft een groepje mensen uit het Aartsbisdom uit de Achterhoek en Utrecht-Zuilen deelgenomen aan de plechtigheden. Want in de nabijheid van de stad Utrecht werd Ludger geboren en ook op meerdere plaatsen in de oostkant van ons bisdom en het bisdom Groningen zijn nog sporen van zijn werk te vinden. Volgend jaar zal het 1200 jaar geleden zijn dat Ludger stierf.
De abdijkerk in het centrum van Werden is de plaats waar Ludger begraven ligt. Op de eerste zondag van september wordt zijn gebeente, dat rust in een zilveren schrijn, de straten van de stad door gedragen.
Wie was Ludger
Ludger, een man uit het volk der Friezen, werd in 742 te Zuilen (toen nabij Utrecht, thans een wijk van de stad) geboren. Hij heeft niet de naamsbekendheid van Willibrord en Bonifatius, al is hij wel hun directe geestelijk erfgenaam en heeft hij het werk dat zij in de Lage Landen en Saksenland begonnen tot voltooiing gebracht. Hij werd opgeleid aan de domschool van Utrecht door abt Gregorius, zette zijn studies voort in York bij Alcuinus en wijdde zijn leven als monnik en priester aan de verbreiding van geloof, cultuur en kennis in de streken waar hij geboren was. Hij was o.a. actief in Utrecht, Deventer, de Achterhoek en de Groninger ‘Ommelanden’ en verder naar het oosten. Karel de Grote wilde hem bisschop van Trier maken, maar liever dan onderdeel te zijn van het bestuursapparaat koos hij voor een plek in de frontlinie bij de opbouw van een vreedzame samenleving van de diverse stammen en volkeren en de ontwikkeling van scholingscentra in Europa.. Zo stichtte hij ook het klooster Münster, dat in 805 zijn bisschopszetel werd en later uitgroeide tot de huidige stad. Hij stierf op 26 maart 809 in Billerbeck, vrij onverwacht en ‘onderweg’. In zijn tijd speelden er vragen die we vandaag nog (her)kennen, met name rond het vreedzaam samenleven van verschillende volkeren en zorg voor scholing en welzijn. Een gedenkwaardig man, mogelijk de eerste heilige van “Nederlandse” bodem, een drager van geloof, cultuur en beschaving.
Jubileum in 2009
Gevoed door de belangstelling en verering die tot op vandaag leeft rond Utrecht en in het oosten en noorden van ons land beijvert het Ludgercomité van het aartsbisdom Utrecht zich om Ludger de bekendheid en erkenning te geven die hem toekomt. Voor het jaar 2009 zijn een aantal activiteiten in voorbereiding waarmee we het Ludger-jubileum onder de aandacht gerbracht wordt. De Nederlandse Ludger-gedachtenis zal gevierd worden op zondag 29 maart 2009 in Wichmond-Vierakker, een plaats die historisch met Ludger verbonden is.