Slotdag Ariënsinstituut: leren van Abraham
Studenten, ouders, priesters, docenten en andere betrokkenen bij de Utrechtse priesteropleiding het Ariënsinstituut ontmoetten elkaar op 26 juni voor de feestelijke afsluiting van het studie- en vormingsjaar op het Ariënsinstituut.
Na een Eucharistieviering in de St. Catharinakathedraal met als hoofdcelebrant kardinaal Eijk hield Jos Moons (jezuïet en studentenpastor aan de theologieopleidingen in Utrecht) een inleiding getiteld ‘Gods broodkruimels’. Daarin dacht hij met de aanwezigen na over de last van al het kiezen dat de hedendaagse mens moet doen. De dag besloot met het vieren van de Vespers en een barbecue.
In zijn preek stond kardinaal Eijk stil bij de lezing uit Genesis, waarin de Heer aan Abraham aankondigt dat hij op zijn 99ste nog eens vader zal worden. Uit die zoon (Isaak) zal Gods uitverkoren volk voortkomen. Abrahams vrouw Sara is echter niet veel jonger dan hij en dus al lang de menopauze voorbij, Abraham moet lachen en opent de onderhandelingen met God: kunnen we het voor alle zekerheid niet eens met mijn zoon Ismaël kunnen proberen? Hij krijgt voor Ismaël wel iets gedaan, maar verder stelt God zich onbuigzaam op in de onderhandelingen – de verhoudingen tussen God en mens zijn niet gelijk.
Kardinaal Eijk: “Omdat wij mensen steeds machtiger zijn geworden en de natuur in menig opzicht naar onze hand kunnen zetten, zouden wij er geen been in zien om Sara – ook al was ze in de menopauze – nog zwanger te laten worden.” Maar voor haar vermoedelijke leeftijd (90) schrikt echter de gemiddelde gynaecoloog nog terug, aldus de kardinaal. “Bovendien wijst paus Franciscus in zijn nieuwe encycliek over het milieu de manipulatie van het menselijk lichaam, de menselijke voortplanting en de menselijke seksualiteit af.”
De nieuwe fase betekent ook een naamsverandering: van Abram naar Abraham en van Sarai naar Sara. Kardinaal Eijk: “God bezegelt het begin van die nieuwe levensfase met het sluiten van een Verbond met Abraham. Deze wordt de vader van een groot volk, het Uitverkoren Volk, de Joden. En via Christus is hij tevens de geestelijk vader van alle christenen.” Maar ook van Abrahams kant wordt een en ander verwacht, aldus de Utrechtse aartsbisschop: “Geloof, liefde en gehoorzaamheid, niet in de zin van een kadaverdiscipline, maar in de zin van de bereidheid om de stem van de ander, hier God, in het eigen innerlijk te horen, te laten weerklinken en er met liefde en overgave ‘ja’ op te zeggen. Dit vergt een diepe innerlijke vrijheid, de echte vrijheid.”
Abraham is voor alle mensen met een bijzondere roeping een prototype, benadrukte de kardinaal. “Wij kunnen van hem leren met welke houding wij die nieuwe levensfase met God dienen in te gaan. Het volgen van een bijzondere roeping vereist onvoorwaardelijk geloof in God, en gehoorzaamheid in de vorm van een liefdevolle innerlijke bereidheid om Gods oproep te volgen. Voortaan staat alles in je leven in het teken van Gods bijzondere aanwezigheid en ingrijpen.” De priester is naar analogie van Abraham een geestelijk vader van de mensen die door het Doopsel en het Vormsel aan Christus zijn verbonden – hij moet voor hen Christus in persoon vertegenwoordigen.
Jos Moons s.j. had voor de studenten van het Ariënsinstituut al eens een inleiding gegeven over hoe de ‘onderscheiding van de geesten’ zoals de jezuïeten die beoefenen, kan helpen in het traject van de roeping. Op 26 juni verbreedde hij deze methode naar menselijke keuzes in het algemeen en deed – puttend uit de christelijke spirituele traditie – diverse handreikingen. Want volgens Moons strooit God soms broodkruimels die de goede weg wijzen. Hij onderzocht met de aanwezigen criteria en strategieën in het keuzeproces. Aan de hand van concrete voorbeelden hield hij hen voor dat bijvoorbeeld de vermeerdering van geloof, hoop en liefde het bewijs kan zijn voor de juiste keuze. “Maar ook een grote vreugde die wordt gevoeld kan dat zijn.” Na de eerste stap van bewust worden (wat bewoont en beweegt mij?) en evalueren aan de hand van verschillende begrippen volgt de eigenlijke keuze, waarbij the proof of the pudding is in the eating (het bewijs van de pudding is in het eten). Waarna de cyclus van onderscheiding opnieuw begint.
Eén van de gasten was pater Ward Biemans s.j. (zie foto onder), die per 15 augustus is benoemd tot spirituaal van het Ariënsinstituut. Als zodanig zal hij worden belast met de geestelijke begeleiding en vorming van de seminaristen van het aartsbisdom. Hij zal hierin nauw samenwerken met de andere spirituaal, em. pastoor drs. H.Th.M. van Doorn.
Tags: Ariënsinstituut