“Bij de luchtballon linksaf.” Zo kort en bondig kunnen medewerkers van het Aartsbisdom Utrecht voortaan gasten de weg wijzen naar de toegang tot de parkeerplaats van het bisdomkantoor. Op de muur van het woonhuis naast deze inrit werd op 8 september namelijk een schildering onthuld van een tragisch luchtballonongeluk dat op zaterdag 9 september 1893 plaatsvond in of eigenlijk boven de Mgr. Van de Weteringstraat, toen nog Weistraat geheten.

Mgr. Hoogenboom en mgr. Woorts waren bij de onthulling aanwezig – het aartsbisdom was door de initiatiefnemers vooraf gevraagd of er bezwaar bestond tegen de schildering. Wethouder Eva Oosters (Cultuur) heette de aanwezigen welkom, zij was blij met deze aanwinst in het straatbeeld.

Deze maand 130 jaar geleden steeg de luchtballon ‘Koningin Wilhelmina’ op uit het nabijgelegen Park Tivoli. Aan boord waren ballonvaarder-kapitein Léon Mary en zijn betalende passagier Dirk Dolman. Bij een stevige wind ging de ballon de lucht in om na korte tijd onverwacht te dalen en te botsen tegen een schoorsteen of dakrand van een huis aan de Mgr. Van de Weteringstraat. Passagier Dolman viel daarbij uit de mand en kwam ca. 16 meter lager op straat terecht. Hij werd ernstig gewond naar het ziekenhuis gebracht, waar hij later die avond overleed. De ballon landde uiteindelijk veilig zo’n 10 kilometer verderop. De precieze toedracht (viel Dolman of sprong hij, inmiddels angstig geworden?) is nooit duidelijk geworden. Het ongeluk maakte wel veel indruk bij de talloze toeschouwers, Dolman werd hiermee het allereerste slachtoffer van een Nederlandse luchtballonvaart.

Enkele jaren geleden attendeerde een buurtbewoner de Werkgroep Directe Voorzieningen van de gemeente Utrecht (die zich inzet om de openbare ruimte in de stad te verfraaien) op deze bijzondere gebeurtenis. Daarop nam mede-wijkbewoner Niels Bokhove het initiatief om het ballonongeluk te vereeuwigen in een muurschildering. En nu siert het kunstwerk van schilder Jos Peeters de zijgevel op de plek waar het allemaal gebeurde. Peeters liet zich bij het ontwerp inspireren door reclameaffiches voor ballonvaarten uit de tijd van het ongeluk – een aantal van die affiches waren bij de onthulling te zien.

Wethouder Oosters onthulde op 8 september samen met Bokhove ter plaatse een stoeptegel met een qr-code die toegang geeft tot een tekst met meer informatie over dit ballonongeluk. De muurschildering zelf werd onthuld door Bert Couturier (familie van Dirk Dolman) en Antoon Hertogs (familie van ballonvaarder Léon Mary). Voor Hertogs (die ook zijn zus had meegenomen) een bijzonder moment, zo vertelde hij: “Léon Mary was de opa van mijn opa. Ik wist dat hij avontuurlijk was, maar verder wisten we niet zoveel van zijn geschiedenis. Wel kan ik zijn zin voor avontuur terugzien in onze familie.”

Foto links: Bert Couturier en Antoon Hertogs, foto rechts: schilder Jos Peeters