Aartsbisdom > Bedevaart > Bedevaart Frankrijk > Pelgrims verzameld rond H. Theresia van Lisieux

Pelgrims verzameld rond H. Theresia van Lisieux

De H. Theresia van Lisieux had de hoofdrol tijdens de zesde dag van de bisdombedevaart naar kerken en kloosters in Noord-Frankrijk. De pelgrims reisden van Chartres naar Lisieux, waar ze de hele dag verbleven. Na de Eucharistieviering in de crypte van de basiliek Sainte Thérèse, volgden een rondleiding door de Karmel (inclusief museum en kloosterkapel met de reliekschrijn van Theresia) en bezoeken aan de kathedraal en de basiliek.

De Normandische stad Lisieux is onlosmakelijk verbonden met de H. Theresia van Lisieux. Zij werd in 1873 in Alençon geboren als Thérèse Martin in een vroom gezin. Ze trad al op 15-jarige leeftijd in bij de Karmel van Lisieux, na toestemming te hebben gevraagd aan paus Leo XIII. Als kloosterling vond zuster Theresia van het Kind Jezus (dit was haar kloosternaam) de toen gebruikelijke geloofspraktijk van ascese en offers als weg naar heiligheid moeilijk. Theresia zocht een eigen route: de ‘kleine weg’ waarin vooral Gods barmhartige liefde centraal staat. Het is om deze spiritualiteit van de ‘kleine weg’, waardoor Theresia uitgroeide tot een van de grootste heiligen van de Moderne Tijd.

De Karmel van Lisieux, het klooster van de ongeschoeide karmelietessen, werd opgericht in 1838. Theresia verbleef er van 9 april 1888 tot haar overlijden aan tuberculose op 30 september 1897. Op haar sterfbed zei ze: “Ik wil het rozen (genaden) laten regenen op aarde.” De kapel werd vergroot in 1923, toen de stoffelijke resten van Thérèse erheen overgebracht werden. Hier bidden de zusters nog dagelijks. In de reliekschrijn ligt een wassen beeld dat Theresia op haar sterfbed voorstelt. De echte relieken bevinden zich in de onderbouw van de schrijn.

In 1925 werd Theresia door paus Pius XI heiligverklaard (zij werd onder andere patrones van de missie) en in 1997 werd zij door de H. paus Johannes Paulus II uitgeroepen tot kerklerares. Haar ouders, Marie-Azélie en Louis Martin, werden in 2015 door paus Franciscus heilig verklaard. Zij zijn het eerste echtpaar dat gezamenlijk heiligverklaard is. Ook zij worden in het bijzonder in Lisieux vereerd.

In zijn preek vertelde mgr. Woorts dat bij zijn opa en oma van vaderskant thuis een prent hing van Theresia van Lisieux, die ze hadden ontvangen toen ze donateur werden van een vereniging die de verspreiding van het geloof door Nederlandse missionarissen ondersteunde. Het was een bekende tekening die een zus van Theresia – ook zuster in de Karmel van Lisieux – maakte bij gelegenheid van haar heiligverklaring in 1925. Theresia kijkt de toeschouwer recht in de ogen, met een liefdevolle blik. Zij draagt een kruisbeeld in haar handen, dat ze lijkt te strelen met rozen.
Mgr. Woorts: “Hoe mooi ook dat portret is getekend, zelf raakt Theresia mij vooral door de foto’s van haar. Zij is één van de eerste heiligen die bij leven gefotografeerd zijn, als kind al en later als religieuze. Telkens weer valt mij op: dat zachte gelaat en haar glimlach. Maar: tekening, foto of iets anders dat Theresia verbeeldt, zij was bepaald geen doetje, ook al is de beeldvorming over haar nogal eens al te zoet geweest. Neen, Theresia had een sterk karakter, ze wist wat ze wilde, en ze bracht in stilte veel offers.”

Als religieuze koos ze voor de naam van Theresia van het Kind Jezus en het Heilig Aanschijn. Ze kon blij zijn als een kind, zich verwonderen als een kind, ontvankelijk zijn als een kind. “Theresia heeft haar roeping in het leven moeten zoeken, ook als religieuze,” zo zei mgr. Woorts. Toen ze die eindelijk gevonden had, gaf haar dat rust. “De roeping van Theresia is ook de onze en van alle ledematen van de Kerk, wat onze plaats is in het ene Lichaam van Christus. Haar roeping, onze roeping: de liefde. Theresia weet als geen ander dat ware liefde ook altijd offers vraagt. Zij bracht die, uit liefde voor Jezus.”

Ria Augustyns is al vele jaren verbonden aan de Karmel in Lisieux en geeft er rondleidingen. Ze vertelde de Utrechtse pelgrims onder meer dat toen Theresia overleed, ze vanwege nieuwe regelgeving van de overheid op het kerkhof in Lisieux begraven moest worden. Het mocht niet – zoals tot dan toe gebeurde – op het kloosterterrein. “Dat betekende dat toen Theresia dankzij de verspreiding van haar geschriften eenmaal bekend werd, mensen ergens heen konden gaan. Dat kan geen toeval zijn,” aldus Augustyns. Die geschriften zorgden voor een eerste groei van haar bekendheid, die in de Eerste Wereldoorlog verder toenam. Veel soldaten droegen een prentje van de H. Theresia bij zich en er zijn de nodige verhalen van soldaten over kogels die volgens hen door dat prentje gestopt werden, zo vertelde Augustyns. Ze toonde ook een aantal voorwerpen die Theresia in het klooster had vervaardigd: ze bleek zeer goed te kunnen tekenen en schilderen.

Augustyns leidde de pelgrims ook rond in de kathedraal en de basiliek van de heilige Theresia. Deze rijk gedecoreerde basiliek is één van de opvallendste gebouwen in Lisieux. De bouw startte in 1929, vier jaar na haar heiligverklaring en werd afgerond in 1954. In het immense schip bevinden zich glasramen en mozaïeken van Pierre Gaudin. De kerk heeft een 93 meter hoge koepel. De grote crypte is geheel versierd met mozaïeken gewijd aan het leven van de heilige Theresia.

Ans Wennemers is verbonden aan de St. Antonius van Padua kerk in Nijverdal (Sint Marcellinus parochie), waar ze al vijftig jaar allerlei bestuurstaken en ander vrijwilligerswerk doet. Ze neemt met haar man deel aan deze bedevaart. “We houden allebei van cultuur en kunst. In onze vakanties gaat driekwart van de tijd op aan kerkbezoek, we zijn zeer geïnteresseerd in de kunst en architectuur van kerken. Een aantal van de kerken en kloosters die op het programma staan, hadden we al wel eens bezocht. Maar Chartres en Lisieux zijn nieuw voor ons. De uitleg van mgr. Woorts is heel belangrijk, we hadden van hem al enkele keren een kunsthistorische lezing bijgewoond en ook daarom zijn we meegegaan.”

Tot nu toe is elke dag van de bedevaart een feestje, vertelt ze. “Het is enorm inspirerend. We krijgen vooraf in de bus al de nodige informatie over wat we gaan zien die dag, vervolgens is er uitleg bij de kerkgebouwen en kunstwerken zelf. Ik vond Bourges erg verrassend, vooral de fraaie glas-in-loodramen. Zo’n bedevaart geeft weer kracht, die je ook in je parochie kunt gebruiken. Dat benadrukte onze gids vandaag in Lisieux ook: het is belangrijk om over je geloof te spreken.”