Het Aartsbisdom Utrecht hield op 22 november een Bisdomdag voor priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers. Deze dag stond in het teken van informele ontmoeting en bezinning rond actuele thema’s voor allen die met een pastorale zending van de aartsbisschop werkzaam zijn. Na een Eucharistieviering in de Utrechtse St. Catharinakathedraal volgden een lunch en drie lezingen in de nabijgelegen Nicolaïkerk. Zo’n 120 mensen namen deel aan deze dag.

Aartsbisschop Eijk stond in zijn preek onder meer stil bij de eerste lezing (Daniël 2, 31-45), waarin beschreven wordt hoe een groot beeld van diverse metalen aan gruzelementen gaat. Mgr. Eijk verwees naar de Twin Towers, net als dat bijbelse beeld “symbolen van macht, maar eveneens reuzen op lemen voeten. De aanslag op deze torens was een gevoelige klap voor het Westen die nog altijd nazindert.”

Fantastisch fundament
Aan het eind van het kerkelijk jaar klinken veel dreigende teksten over einde en ondergang, memoreerde mgr. Eijk. Daaruit is geen eindtijdplanning te halen, “de eindtijd is begonnen met de menswording van Christus. De vraag is: hoe sta je zelf in een crisis, sta je stevig of ben je een reus op lemen voeten? Het Romeinse Rijk leek een reus, maar ging aan decadentie ten onder terwijl het christendom een opmars doormaakte.”
De Bisdomdag viel op de Gedachtenis van de H. Caecilia, patrones van de muziek en koren. Mgr. Eijk: “Zij werd een martelares toen het Romeinse Rijk nog fier overeind stond, toch kon dit rijk Caecilia niet breken toen ze weigerde te huwen met een adellijke man. Ze doorstond de eindcrisis van haar leven glansrijk, want ze had een fantastisch fundament: haar persoonlijke relatie met Christus. De seculiere samenleving van nu lijkt ook een reus: waar beginnen we als pastorale teams aan als we de boodschap van het christendom willen verspreiden? Maar deze seculiere samenleving heeft een wankele basis door een gebrek aan visie en zingeving. Zolang de Kerk trouw blijft aan zichzelf en wij in ons persoonlijk leven een relatie hebben met Christus, kunnen we reusachtige dingen tot stand brengen.

Christus present stellen
Na de lunch in de Nicolaïkerk hield mgr. Eijk de eerste inleiding over ‘Spiritualiteit en evangelisatie bij de heilige Willibrord’: kunnen we iets leren van de methode van Willibrord en zijn gezellen? De meest in het oog springende (wonder)daden van Willibrord (het stukslaan van symbolen, het Willibrordputje en de wijnvermenigvuldiging) illustreerde de aartsbisschop met foto’s uit de kapel in het aartsbisschoppelijk paleis. Zulke daden zijn nu minder geschikt, vermoedde mgr. Eijk: zo is drinkwater niet schaars meer en ook wijn is een algemeen consumptiemiddel.
Maar het christendom bespreekbaar maken, zoals Willibrord en zijn gezellen deden, daarvoor zijn zeker aanknopingspunten te vinden. Zo botst de vrije wil niet met het geloof, “dat is een misvatting. Doen wat moeilijk is, je kruis opnemen en Christus volgen gebeurt vanuit een innerlijke vrijheid die ook de Ierse monnik Willibrord en zijn gezellen in staat stelde hun land te verlaten. Als ‘peregrinus’ (pelgrim/vreemdeling) gingen ze hier in een heidense samenleving aan de slag, zonder kerkstructuren om op terug te vallen bij de tegenslag die ze ondervonden. Ze moesten het hebben van hun persoonlijke uitstraling. De parallellen met deze tijd – afbrokkelende kerkstructuren, een gure seculiere samenleving – zijn duidelijk: het is aan ons om Christus nu present te stellen zoals Willibrord eerder deed.”

Kleine kerkgemeenschappen
Pastoor Peter Ambting (Doetinchem en omgeving) sprak tijdens deze Bisdomdag uit eigen ervaring over kleine kerkgemeenschappen. Hij deed er onderzoek naar in de Verenigde Staten en heeft er zelf als gelovige baat bij gehad. Ambting: “Tegenwoordig klinkt vaak de term ‘keuzekerk’, waarbij mensen een bewuste keuze voor Christus maken. Passen kleine kerkgemeenschappen daarin?” Hij schetste enkele kernelementen: 8-12 deelnemers, 1 keer per week samenkomen, heldere methode, duidelijke leider. “Na mijn benoeming in Doetinchem ben ik met zes mensen ook zo’n groep begonnen: jonge mensen die hun geloof en hun leven met elkaar verbinden. Zo wordt het geloof geïnternaliseerd en steeds meer geleefd geloof. Daar kan een pastoor op zondag niet tegenop preken. Deze inhoudelijke geloofsverdieping past dus zeer goed bij de keuzekerk van nu.”
Stefan en Lisette van Aken (bisdom Haarlem-Amsterdam) hielden de derde inleiding, getiteld ‘Het gezin als huiskerk’. Zij braken een lans voor het huwelijk en het gezin als “kleinste cel van kerk-zijn,” juist ook in deze tijd en samenleving waarin rond het gezin als instituut een spruitjeslucht hangt.

Meer informatie over kleine kerkgemeenschappen: www.stucom.nl.