‘Bodar op zoek naar Benedictus, vader van monniken’ is de titel van een nieuw RKK-vierluik dat vanaf zaterdag 5 september (17.50 uur) te zien is op NPO 2. Priester/kunsthistoricus Antoine Bodar bezoekt hiervoor diverse abdijen in Italië, Frankrijk, Duitsland en Nederland. Op deze manier laat hij de kijker delen in zijn kennis over de heilige Benedictus, het monnikendom in het westen, de geschiedenis van de Benedictijnen en de Cisterciënzers en de betekenis van dit contemplatieve kloosterleven in de huidige tijd.

De heilige Benedictus van Nursia (480-547) is de stichter van de naar hem genoemde monnikenorde. Zijn kloosterregel heeft door de eeuwen heen miljoenen mensen geïnspireerd en vormt de leidraad voor deze serie. Bodar: “Kenmerkend voor Benedictus is zijn mildheid. Die staat garant voor een evenwichtige spiritualiteit. […] Werken en bidden zijn in evenwicht. Benedictus vond dat monniken altijd hun verstand moesten blijven gebruiken en in niets moesten overdrijven. Hij hield van harmonie in elk hart.”

• De eerste aflevering (5 september) gaat over Benedictus zelf. Geboren in Nurcia studeert hij in Rome en trekt hij zich terug in Subiaco waar hij eerst als kluizenaar (heremiet) leeft, maar later monnik wordt in gemeenschap (cenobiet).
• De tweede aflevering (12 september) speelt zich af in Montecassino, de moederabdij van de Benedictijnen die door Benedictus zelf is gesticht. Hier schreef hij zijn Regula monachorum.
• In de derde aflevering (19 september) is er veel aandacht voor Franse abdijen, zoals die van Cluny, Fleury en Citeaux. Thema’s zijn onder meer abdijen als eilanden van cultuur met de scriptoria (handschriften) en de bouwkunst.
• In de vierde aflevering (26 september) staat de heropbloei van de Benedictijnen centraal – te beginnen met de Franse abdij Solesmes, lichtbaken van de heropleving van het Gregoriaans en van de Liturgische Beweging. Ook bezoekt Bodar de abdijen van de Benedictinessen in Bonheiden en de Benedictijnen in Vaals. Tevens wordt ingegaan op de hedendaagse liturgie en de moderniteit van de orde.

Bodar en de Benedictijnen
Presentator Antoine Bodar is priester van het bisdom Haarlem-Amsterdam, doctor in de filosofie, emeritus hoogleraar en schrijver van tientallen boeken over historische, theologische en actuele thema’s. Hij is zeer vertrouwd met de orde van de Benedictijnen. In zijn jeugd bezocht hij regelmatig de Adelbertabdij in Egmond. Vanaf de jaren tachtig is de abdij Sint Benedictusberg in Vaals een geestelijk thuis voor hem geworden. Van deze abdij is hij ook oblaat. Een oblaat is een gedoopte christen die geen monnik is maar zich verbonden voelt met een specifieke abdij en er geregeld komt.
Het is vooral het contemplatieve element dat Bodar aanspreekt bij de Benedictijnen. “Het besef dat je het niet van deze wereld moet hebben, maar van de eeuwigheid. Hun liturgie spreekt me aan omdat deze plechtig en ingetogen is. En ze hebben oog voor de schoonheid; de schoonheid die naar God leidt.”
Zelf heeft hij serieus overwogen om bij de Benedictijnen in te treden. Dat was eind jaren tachtig toen hij er twee maanden mocht wonen. “Maar mijn eerste roeping is toch het priesterschap buiten het klooster. De vroegere abt van Vaals noemde me eens een monnik in de wereld. Ik leg me erop toe die eer waar te maken.”
Eerder verdiepte Bodar zich voor RKK al eens in het leven van Franciscus van Assisi en in het afgelopen jaar maakte hij, met het Heilig Land als decor, vier programma’s over Jezus van Nazareth.

Bodar op zoek naar Benedictus, vanaf zaterdag 5 september, 4x om 17.50 uur bij RKK op NPO 2.

Foto: RKK, fotograaf: Attilio Ulisse