In het Utrechtse Museum Catharijneconvent vond donderdagmiddag 8 maart de presentatie plaats van het boek ‘SILA – Tussen overheid en kerken’. Het eerste exemplaar van deze uitgave werd aangeboden aan minister Spies van Binnenlandse Zaken. Het boek verschijnt naar aanleiding van het 25-jarig bestaan van de SILA (Stichting Interkerkelijke Ledenadministratie). Alle kerkleiders van de zeven bij SILA aangesloten kerkgenootschappen waren aanwezig; namens de Rooms-Katholieke Kerk nam kardinaal Eijk het boek in ontvangst.

Voorafgaand waren er diverse toespraken. SILA-voorzitter E. Duijsens lichtte het ontstaan van de SILA toe. Aan de oprichting in 1986 ging een langdurig politiek proces vooraf. Er kwam een einde aan de registratie van kerkelijke gezindten in de gemeentelijke bevolkingsboekhouding. Kerken konden hierdoor mutaties in de gegevens van hun kerkleden niet meer opvragen bij de gemeente. Als oplossing kwamen de kerken met de SILA-stip, een idee dat minister Spies later in haar toespraak “even simpel als creatief” noemde: burgers die lid zijn van één van de zeven aangesloten kerkgenootschappen, krijgen in de Gemeentelijke basisadministratie (GBA) een SILA-stip. Daaruit kan de gemeente niet herleiden bij welke kerk iemand is aangesloten, maar kan zij wijzigingen (zoals een verhuizing) doorgeven aan SILA. Daar is wél bekend bij welke kerk men hoort – en zo kan SILA de mutaties doorgeven aan de betrokken kerk.

‘Oprechte dank’
In zijn toespraak vertelde kardinaal Eijk dat de SILA weliswaar in 1986 werd opgericht, maar dat het desondanks nog 15 jaar duurde voordat de R.-K. parochies – “en dan nog schoorvoetend” – gingen participeren. In het bisdom Haarlem-Amsterdam startte een aantal pilot-parochies, waarna “al snel een landelijke dekking werd bereikt,” aldus de kardinaal. “Een woord van oprechte dank is op zijn plaats aan de burgerlijke overheden die door hun genereuze samenwerking deze vorm van administratie mogelijk hebben gemaakt,” zo besloot hij.
Na een toespraak door ds. Verhoeff, preses van de Protestantse Kerk in Nederland, richtte minister Spies het woord tot de aanwezigen. Zij herinnerde zich hoe ze samen met haar echtgenoot begin jaren negentig wijkouderling werd en met de kerkledenadministratie te maken kreeg. Ze vergeleek het toenmalige systeem met de “prachtige uitdraaien die mijn vader nu krijgt.” Ook stelde ze dat “de goede verhouding tussen kerk en staat goed onderhouden moet worden, want die is mij buitengewoon dierbaar.”

Kosteloos
‘SILA – Tussen overheid en kerken’ is geschreven door mr. F.H.M. van Spaendonck. Hij was van 1986 tot 2007 als secretaris van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) nauw betrokken bij de totstandkoming van de SILA en was later ook werkzaam als SILA-directeur. Het boek wordt kosteloos ter beschikking gesteld voor de plaatselijke gemeenten en parochies.
Bij de SILA zijn momenteel de volgende zeven kerkgenootschappen aangesloten: de Rooms-Katholieke Kerk, de Protestantse Kerk in Nederland, de Vrij-Katholieke Kerk, de Oud-Katholieke Kerk, de Algemene Doopsgezinde Sociëteit, de Nieuw-Apostolische Kerk en het Leger des Heils. Jaarlijks worden zo’n 1,2 miljoen mutaties verwerkt.

Foto boven: Kardinaal Eijk in gesprek met E. Duijsens (rechts) en ds. Verhoeff, preses PKN