Kardinaal Eijk was op zaterdag 23 juni hoofdcelebrant tijdens de plechtige Eucharistieviering ter gelegenheid van de liturgische feestdag van de heilige Jozefmaria Escrivá. Gelovigen van het Opus Dei uit de omgeving van Utrecht namen met familie en vrienden in dankbaarheid deel aan deze heilige Mis in de St. Catharinakathedraal. Na afloop was er gelegenheid elkaar te ontmoeten in het Bonifaciushuis.

Door in de homilie verbanden te leggen tussen verleden en heden verduidelijkte de kardinaal: ‘Ik maak u tot mensenvissers’, ‘Vaar uit naar het diepe’ en ‘de universele roeping tot heiligheid en apostolaat’.

Uitgangspunt was het Evangelie van de wonderbaarlijke visvangst. De roeping van de apostelen om ‘mensen te vangen’ was in de historische context van die tijd beter te begrijpen dan nu, aldus kardinaal Eijk: “Het beeld van de visser werd in de Romeins-Griekse Oudheid op bijzondere wijze verstaan. De wijsgeer lokte met zijn wijsheid als aas zijn leerlingen in de hoop hen te kunnen vormen en iets mee te geven van zichzelf of hen naar hun beeld om te vormen. Het ging daarbij in de regel om het oprecht zoeken van een objectieve wijsheid.”
Simon Petrus, de eerste paus, hoorde van Jezus dat hij later mensen zal vangen, met het net van het Evangelie; het aas waarmee hij lokt is het Woord van God, Jezus zelf. Kardinaal Eijk zei dat dit in de huidige tijd gemakkelijk verkeerd wordt begrepen: de autonome mens wil niet ‘gevangen’ worden. Kardinaal Eijk: “Overigens voelt hij zich wellicht autonoom, maar in feite is hij de gevangene van de massamedia, de sociale media en de wereld van de reclamemakers die hij vrijwel kritiekloos volgt.”
Volgens de Utrechtse aartsbisschop “heeft Gods mens geworden Woord de kracht in zich om in de toehoorders het verlangen te versterken dat iedere mens van nature naar God heeft. Het met overgave horen van Gods Woord en het ontvangen van het mens geworden Woord van God in de Eucharistie vormen ons om in Hem, de Leraar bij uitstek.” Van dwang is daarbij geen sprake, wel “is het juist de omvorming in Jezus die ons vrijmaakt, door ons te verlossen van ons aangeboren egoïsme als gevolg van de erfzonde. Alleen in Jezus vinden we onze volledige vrijheid.” De kardinaal riep de aanwezigen op tot zelfreflectie: “En wat gaan we doen met die in Jezus verkregen vrijheid? De bedoeling is dat we van Hem gaan getuigen.”

Kardinaal Eijk: “Het was het grote inzicht van de H. Jozefmaria Escrivá in de jaren ’20 van de vorige eeuw dat de roeping tot heiligheid niet alleen priesters of religieuzen betrof, maar alle christenen, de leken inbegrepen. En dat zij ieder op hun eigen manier geroepen waren om van Jezus te getuigen in deze wereld. Wat wij 50 jaar na het Tweede Vaticaans Concilie vanzelfsprekend vinden, was in de jaren ’20 voor de meesten vreemd en onbekend. Pas tientallen jaren nadat hij het Opus Dei had opgericht, met als doel het charisma van de universele heiligheid van alle mensen uit te dragen, zou de H. Jozefmaria Escrivá meemaken dat het Tweede Vaticaans Concilie dat principe overnam.”

Van Jezus getuigen is tegenwoordig geen gemakkelijke opdracht, aldus kardinaal Eijk. De weerstand en het onbegrip die we dagelijks tegenkomen is buitengewoon groot, zo benadrukte hij. Maar uiteindelijk komt de vangst door de Heer tot stand en niet door menselijke inspanning, “al wordt de apostelen wel gevraagd om mee te werken.”
De H. paus Johannes Paulus II wees er al op: “Duc in altum,” ‘vaar naar het diepe’ zou voor christenen van de 21ste eeuw juist de grote uitdaging worden. Kardinaal Eijk: “De diepte ingaan en het niet laten bij allerlei vaagheden als het om het geloof in Jezus gaat vergt moed. Daarvan was ook de H. Jozefmaria Escrivá zich diep bewust, getuige nr. 792 van zijn eerste en meest bekende boek: De Weg. Hij geeft echter een duidelijk advies:
“Duc in altum. Kies het ruime sop! – Schud het pessimisme, dat je laf maakt, van je af. Et laxate retia vestra in capturam. En werp je netten uit voor de vangst.”

Klik hier voor de volledige tekst van de preek van kardinaal Eijk