Naar aanleiding van het verschijnen van het boek ‘De Deetman files’ van de voormalige secretaris van de Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR), Patrick Chatelion Counet, geven de Nederlandse bisschoppen een korte verklaring. De bisschoppen herhalen hierin wat in eerdere communiqués is gezegd en met name de inbreng van kardinaal Eijk in de Tweede Kamer (rondetafelgesprek d.d. 29 juni 2016, inbreng namens de Bisschoppenconferentie en de KNR).

Korte verklaring van de Nederlandse bisschoppen

Toen in 2010 duidelijk werd dat – ook in Nederland – seksueel misbruik van minderjarigen in de R.-K Kerk had plaatsgevonden op veel grotere schaal dan gedacht, was dat een enorme schok.

De Katholieke Kerk in Nederland koos in 2010 voor drie uitgangspunten: 1) transparantie ten aanzien van seksueel misbruik, 2) onafhankelijkheid van het onderzoek van het seksueel misbruik en de behandeling van klachten van seksueel misbruik, 3) respect voor de slachtoffers.

Aan het streven naar transparantie heeft de Katholieke Kerk in Nederland gestalte gegeven door aan de heer Deetman te verzoeken met de naar hem genoemde Commissie Deetman de ernst en omvang van het misbruik wetenschappelijk te onderzoeken en aldus duidelijk in beeld te krijgen. Zijn bevindingen konden zonder restricties worden gepubliceerd. Bij deze transparantie behoorde ook onafhankelijkheid. Dit kwam onder meer tot uiting in het wetenschappelijk onderzoek van het seksueel misbruik dat in kerkelijke instellingen heeft plaatsgevonden.

Vanaf 2010 is nadrukkelijk gekozen voor deze wijze van werken. Op advies van de Commissie Deetman hebben de Bisschoppenconferentie en de KNR in gezamenlijkheid een onafhankelijke stichting in het leven geroepen, de Stichting Beheer & Toezicht inzake seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland, met een Meldpunt, een Klachtencommissie, een Compensatiecommissie en een Platform Hulpverlening. De Klachtencommissie heeft de klachten in alle onafhankelijkheid van de bisschoppen en hogere oversten onderzocht. Dit gold eveneens voor de Compensatiecommissie, die advies gaf ten aanzien van de toe te kennen compensatie. Met verjaring is geen rekening gehouden en ook konden klachten worden ingediend tegen overleden aangeklaagden. Deze maatregelen waren noodzakelijk om op passende wijze hulp, erkenning en genoegdoening aan de slachtoffers en ruimte te bieden voor mogelijke heling.

Sinds de door rechter bepaalde sluitingsdatum (1 mei 2015) voor het indienen van klachten bij de Stichting Beheer & Toezicht kunnen klachten onder meer van seksueel misbruik worden ingediend bij het Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag, dat is opgericht door de Bisschoppenconferentie in nauwe samenwerking met de KNR. Meldingen van verjaard seksueel misbruik, ook indien verricht door een inmiddels overleden persoon, kunnen nog steeds worden ingediend bij dit Meldpunt en worden dan behandeld volgens de Afspraak Nagekomen Meldingen.

Het belangrijkste uitgangspunt van de drie uitgangspunten is het respect voor de slachtoffers. Met de heer Deetman erkent en waardeert de Katholieke Kerk de moed die slachtoffers hebben gehad om hun misbruikgeschiedenis ter kennis te brengen.

De Katholieke Kerk in Nederland heeft bij het opzetten van regelingen grenzen opgezocht, ook in juridische en kerkrechtelijke zin. Er is veel gedaan, maar ook veel geleerd.

De drieslag, transparantie-onafhankelijkheid-respect, is de vrucht is van een lang niet altijd gemakkelijk zoekproces naar de juiste houding, woorden en toonzetting. De gesprekken met slachtoffers en hun familie, die ons nog scherp voor de geest staan, hebben richting gegeven aan dat zoekproces.

Klik hier voor de verklaring van de Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR) n.a.v. dit boek