Het Katholiek Documentatie Centrum (KDC) in Nijmegen heeft recent zijn volledige archief over de bekende aartsdiocesane priester Alphons Ariëns laten digitaliseren. Wie op de website van het KDC in het alfabetisch overzicht van alle archieven ‘Ariëns A.M.A.J.’ kiest, kan kennis nemen van Ariëns’ geschriften. “Hij zal dan wel het moeilijk leesbare handschrift van Ariëns voor lief moeten nemen. Het archief is namelijk wel gedigitaliseerd, maar niet getranscribeerd. Niettemin maakt dit het gedachtegoed van Ariëns een stuk toegankelijker,” aldus Jan Hinke, secretaris van het Ariëns Comité.

In het themanummer ‘Digitaliseren’ van de KDC-nieuwsbrief ‘Impressie’ gaat Lodewijk Winkeler, hoofd van het KDC, in op dit archief. Zo schrijft hij over het ruim dertig jaar geleden verschenen boek van toenmalig KDC-directeur Jan Roes: ‘Bronnen van de katholieke arbeidersbeweging. Toespraken, brieven en artikelen van Alphons Ariëns 1887-1901’. Winkeler: “Het moet één van de eerste boekuitgaven zijn geweest waar een computerprogramma aan te pas kwam. De afdeling Informatie Verzameling en Verwerking van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen had toen net één van de eerste tekstverwerkers ontworpen, NUTEXT genaamd. In het ruim 650 bladzijden tellende boek krijgt de lezer een selectie aangeboden van teksten van Alphons Ariëns uit zijn Enschedese kapelaanstijd. De selectie werd gemaakt uit het acht meter grote archief van Ariëns dat bij het KDC berust en dat in 1977-1978 vakkundig was geïnventariseerd. De gekozen teksten werden ontcijferd, uitgetypt, van aantekeningen voorzien waar er iets toelichting behoefde, en alle doorhalingen en invoegingen door Ariëns werden getrouw genoteerd. ‘Engelengeduld’ en ‘monnikenwerk’ waren de woorden waarmee Jan Roes dit project typeerde. Vermeldde Ariëns in 1891 in een toespraak in Deventer ter gelegenheid van de oprichting van de plaatselijke RK Werkliedenvereniging in het voorbijgaan het nuttige werk van de Vereeniging Utile Dulci, dan kunnen we in een voetnoot onder andere lezen dat deze vereniging in 1845 was opgericht en een gulden contributie per jaar kostte. Ariëns geldt tot op de dag van vandaag als de architect van de katholieke sociale beweging: de arbeidersorganisatie en de drankbestrijdingsorganisatie Sobriëtas. […] Voor de ontstaansgeschiedenis van de katholieke sociale beweging is het omvangrijke archief van Ariëns van onschatbare waarde. En omdat het archief nog steeds met grote regelmaat onderzoekers trekt, heeft het KDC het volledige archief laten digitaliseren.” Het priegelige handschrift van Ariëns is nu dus online te lezen, gekoppeld aan de archiefnventaris. “Maar die leerzame en gedetailleerde toelichtingen op zijn toespraken, brieven en artikelen – die zult u in het boek moeten blijven opzoeken,” aldus Winkeler tot besluit.

Klik hier voor het Ariëns-archief op de website van het KDC