Op 9 november jl. werd op verschillende plaatsen de Kristallnacht herdacht. Bij de nationale Kristallnachtherdenking in de Portugese synagoge te Amsterdam waren namens de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland aanwezig mgr. drs. H.W. Woorts (bisschop-referent voor Kerk en Jodendom) en bestuursleden en de beleidsmedewerker van de Katholieke Raad voor het Jodendom.

Een van de sprekers was een Joodse vrouw die als 8-jarig meisje in Duitsland het drama van de Kristallnacht meemaakte en zonder ouders moest vluchten naar Nederland. Tijdens de bezetting werd ze op transport gesteld en kwam vervolgens in vijf concentratiekampen terecht. Na de oorlog keerde ze alleen in Nederland terug. Alle anderen van haar gezin waren vermoord.

Begin van de Jodenvervolging
De Kristallnacht was het begin van de Jodenvervolging door Nazi-Duitsland die zou uitmonden in de industriële moord op zes miljoen Joden. In de nacht van 9 op 10 november 1938 vond er in Duitsland een doelgerichte terreuractie plaats op Joden. Honderden Joden werd vermoord, synagogen werden in brand gestoken en winkels en huizen van Joden vernield. Ook Joodse scholen en begraafplaatsen moesten het ontgelden. Vanwege de vernielingen is deze nacht de geschiedenis ingegaan als Kristallnacht ofwel de Nacht van het gebroken glas.

Extra beladen
Door de huidige oorlog tussen Israël en Hamas was de herdenking dit jaar extra beladen. Onder Joden in ons land en in andere landen leven veel angst en grote zorgen. Velen voelen zich niet veilig en zijn op straat niet meer zichtbaar als Jood. Joodse ouders hebben voor hun kind(eren) andere schoolkeuzes moeten maken. Synagogen en andere Joodse gebouwen worden thans nog meer beveiligd dan reeds het geval was. Dit alles omdat het antisemitisme en antisemitische incidenten – ook in ons land – sinds de terreuraanslag door Hamas op 7 oktober jl. zeer zijn toegenomen.

Veroordeling antisemitisme door de paus
De aanwezigheid van de katholieke delegatie bij deze Kristallnachtherdenking sloot aan bij de steun die paus Franciscus afgelopen maandag tijdens een speciale audiëntie heeft gegeven aan een groep Europese rabbijnen. Toen heeft de paus antisemitisme opnieuw sterk veroordeeld. Hij veroordeelde eveneens terrorisme en oorlog voeren en pleitte voor vrede in het Midden-Oosten. “Opnieuw zijn geweld en oorlog losgebarsten in een land dat is gezegend door God, dat voortdurend lijkt te worden aangevallen door haat en dodelijk wapengekletter,” aldus de paus. Hij riep allen die in God geloven op om te bouwen aan verzoening. “Geen wapens, geen terrorisme, geen oorlog maar mededogen, gerechtigheid en dialoog zijn nodig voor vrede.” De zichtbare toename van antisemitisme noemde hij “een grote bron van zorg.” Paus Franciscus herinnerde aan zijn eerdere oproep tot vrede tussen Israël en de Palestijnen en aan de wereldwijde dag van gebed en vasten die de katholieke Kerk daartoe onlangs heeft gehouden.