Kardinaal Eijk nam op 22 mei in het aartsbisschoppelijk paleis aan de Maliebaan het eerste exemplaar in ontvangst van het boek ‘Paus Franciscus. Leven en denken van Jorge Bergoglio’. Kardinaal Eijk noemde het een goede zaak dat er nu een boek verschijnt over het leven van paus Franciscus in de Nederlandse taal: “Een kennismaking met zijn leven kan de lezers helpen om te ontdekken hoe zij het geloof in Christus en de persoonlijke band met hem in hun eigen leven in praktijk kunnen brengen. En dit is op zich al een welkome bijdrage aan de Nieuwe Evangelisatie.”

Want die Nieuwe Evangelisatie is “de belangrijkste uitdaging en opdracht van de nieuwe paus,” zo bleek volgens kardinaal Eijk uit de Algemene Congregaties ter voorbereiding op het conclaaf. Tijdens die vergaderingen van de kardinalen maakte de meerderheid gebruik van de gelegenheid om aan te geven wat zij als een bijzondere taak of aandachtspunt voor de nieuwe paus zag.

Enthousiast onthaal
Kardinaal Eijk ging in zijn dankwoord ook in op het enthousiaste onthaal dat paus Franciscus heeft gekregen. “Enkele dagen na de verkiezing van paus Franciscus zei de Secretaris van een van dicasteries van de Romeinse curie tegen mij: ‘Voi cardinali avete fatto esplodere una bella bomba.’ Dat wil zeggen: ‘Jullie kardinalen hebben een mooie bom tot ontploffing gebracht.’ Hij doelde op de positieve opwinding, het enthousiasme en de hooggestemde verwachtingen die de keuze van kardinaal Bergoglio had losgemaakt.” Volgens kardinaal Eijk zien velen hierin “iets van een nieuwe lente voor de Kerk: is dit niet het begin van een vruchtbare opmars voor de Nieuwe Evangelisatie?”

Monique Walrave (voorzitter Raad van Commissarissen Adveniat) overhandigt Klaas van der Kamp het pausboek

‘Goede spiegel’
Twee andere ‘eerste exemplaren’ van het pausboek werden op 22 mei uitgereikt aan Klaas van der Kamp (secretaris Raad van Kerken in Nederland) en pater Eduard Kimman s.j., thesaurier van de jezuïeten en ordegenoot van paus Franciscus.
Klaas van der Kamp zag in de documenten die de Wereldraad van Kerken in deze tijd uitbrengt een parallel met de insteek van paus Franciscus: “Het accent op de gewone mensen en de wereld neemt toe in die documenten.” Hij karakteriseerde op basis van een passage in het boek over oecumene de houding van paus Franciscus op dit terrein als “positief realisme” – zo spreekt de paus van “verzoening in onze verscheidenheid. Dat houdt in dat we samen de weg gaan, bidden, werken en zoeken naar de ontmoeting in waarheid.”
Als schrikbeeld noemde de secretaris van de Raad van Kerken Noord-Afrika, waar door onderlinge onenigheid het christendom vanaf de vierde eeuw aan invloed verloor. In West-Europa moeten we juist samen optrekken tegen de secularisatie en daarvoor is Nieuwe Evangelisatie nodig, aldus Van der Kamp. “Ik heb er vertrouwen in dat deze paus een goede spiegel voor die samenwerking zal zijn.”

‘Hartverwarmende stijl’
Pater Kimman s.j. had als directeur van Missio / Pauselijke Missiewerken in Nederland met zijn collega-directeuren uit de hele wereld recent een ontmoeting met paus Franciscus. Hij verhaalde over de ongedwongen sfeer van de ontmoeting, die door de spontaniteit van de paus behoorlijk uitliep. “Voor iedereen maakte hij tijd, waardoor het programma flink uitliep. Hetgeen tot lichte paniek leidde bij de mensen in zijn omgeving. Hij heeft een hartverwarmende stijl. Als je hem spreekt, pakt hij je handen, kijkt je in de ogen en maakt compleet tijd voor de persoon die voor hem staat. Er gaan een grote kracht en genade van hem uit.”

Pater Kimman s.j. krijgt zijn boek uit handen van Peter Dullaert (directeur Adveniat)

Ongeplande opmars
Het boek ‘Paus Franciscus. Leven en denken van Jorge Bergoglio’ verscheen twee jaar geleden in Argentinië, maar is in verband met Bergoglio’s verkiezing tot paus Franciscus geactualiseerd. In de Nederlandse vertaling is onder meer een nawoord opgenomen van kardinaal Eijk en kardinaal Danneels, die beiden deelnamen aan het conclaaf waarin paus Franciscus werd gekozen.
Aan de basis van het boek liggen openhartige interviews die twee journalisten gedurende een langere periode met de toen nog aartsbisschop van Buenos Aires hadden: Sergio Rubin, hoofdredacteur religie van de Argentijnse krant Clarin, en Francesca Ambrogetti, correspondente in Argentinië voor het Italiaanse persbureau ANSA. Jorge Bergoglio vertelt onder meer over hoe zijn familie vanuit Italië in Buenos Aires terechtkwam, over zijn jeugd en zijn priesterroeping, over zijn jaren in het laboratorium, in het onderwijs en het pastoraat. Maar ook over zijn politiek bewustzijn, geworteld in het Evangelie en in de profeten, en zijn ongeplande opmars in de kerkelijke hiërarchie: van rector tot provinciale overste, van bisschop tot kardinaal-aartsbisschop van Buenos Aires. Steeds is hij zeer concreet zoals wanneer hij spreekt over de ‘dubbele moraal’ van sommige mensen: ze noemen zich wel katholiek maar hebben “hun vader en moeder ‘opgeborgen’ in een verpleeghuis als een winterjas in de kleerkast, met een zakje mottenballen, zonder hen ooit te bezoeken.”
Ook beantwoordt hij kritische vragen over de Kerk, over zijn handelen tijdens de Argentijnse dictatuur en doet hij indrukwekkende uitspraken over mens en arbeid, schuld en vergeving, samenleven en persoonlijke integriteit. Maar ook over zijn dagindeling, over films, literatuur en de tango.

‘Paus Franciscus. Leven en denken van Jorge Bergoglio’, 216 bladzijden, uitgeverij Adveniat, € 19,50.