Kardinaal Eijk hield op 7 november (Hoogfeest van St. Willibrord) in Vleuten de eerste Willibrordlezing. Het initiatief kwam van dominee Idelette Otten en pastoor Martin Los van de parochie Licht van Christus (foto: Carla Wouterson). Al vele jaren staan ‘hun’ Vleutense kerken op een steenworp afstand van elkaar: de protestantse Torenpleinkerk en de rooms-katholieke Willibrordkerk. Historische grond, want vóór de Reformatie stond hier al een kerk die gewijd was aan de heilige missionaris uit Engeland. Het is de bedoeling om van de Willibrord-lezing een jaarlijkse gebeurtenis te maken.

Voorafgaand aan de lezing vierden de aanwezigen om 19.30 uur de vespers in de Torenpleinkerk (foto onder). In zijn lezing, getiteld ‘Willibrord: voorbeeld en inspiratiebron voor onze tijd?’, beschreef kardinaal Eijk de evangelisatiemethoden van Willibrord en zijn 11 gezellen en trok hij parallellen met deze tijd. Het verbrijzelen van afgodsbeelden en de water- en wijnwonderen van Willibrord zijn niet zomaar naar de huidige tijd te transporteren. Maar: “We kunnen wel iets leren van de evangelisatiemethoden van Willibrord cum suis, al vallen die niet letterlijk te kopiëren.”

‘Aanknopingspunten’
Kardinaal Eijk benadrukte dat Willibrord in zijn tijd de mogelijke openingen aftastte van de cultuur van de toenmalige bewoners van ons land en die benutte om Christus en Zijn Evangelie ingang te doen vinden. “Omdat wij in een andere cultuur leven, kunnen we de methoden van Willibrord niet kopiëren, maar wel er ons door laten inspireren. Zo zou het goed zijn als wij ook probeerden aanknopingspunten te vinden in onze cultuur, waardoor elementen uit het christelijk geloof inzichtelijk en toegankelijk kunnen worden gemaakt. De hang naar rationaliteit, verklaarbaarheid en vrijheid zijn zulke aanknopingspunten.”
De spiritualiteit van Willibrord en zijn gezellen kan daarbij behulpzaam zijn. Daarin ligt het antwoord op de vraag naar hun drijfveren om hier het christendom te brengen, terwijl ze wisten dat ze op weerstand zouden stuiten. “Ze werden er niet toe gedwongen om naar ons land te gaan, maar kozen er bewust voor. Ze hadden de innerlijke vrijheid die nodig was om hun vertrouwde omgeving en hun zekerheden los te laten en een avontuur aan te gaan.”

‘Vreemdeling’
Kerkelijk gezien dringen zich ook parallellen op tussen Nederland nu en in het eerste kwart van de 8ste eeuw, aldus kardinaal Eijk. Toen Willibrord begon, kon hij nog niet terugvallen op sterke kerkelijke structuren. Nu zijn de ooit bloeiende kerkelijke structuren sinds de jaren zestig van de vorige eeuw verdampt. Een tweede parallel betreft de samenleving waarin we het Evangelie verkondigen: “Willibrord deed dat in een heidense omgeving die niet op het christendom zat te wachten, terwijl wij dat doen in een seculiere omgeving waarin een aantal heidense zaken is teruggekeerd of nieuwe zijn ingevoerd.”
De Utrechtse aartsbisschop haalde een e-mail aan waarin iemand hem schreef dat we leven in een gure, seculiere wereld. “Voor de huidige seculiere samenleving is Jezus een vreemdeling geworden. Wij hoeven niet op reis te gaan om ons vreemdeling te voelen. Soms voelen we ons als christenen in zeker opzicht meer thuis in andere landen, waar het geloof in Christus vanzelfsprekend is. Wie Jezus volgen wil, voelt zich dan ook in sommige opzichten een vreemdeling, onbegrepen door zijn omgeving. Het vergt moed om dat aan te durven, want van nature steken we niet graag af bij onze omgeving. Maar juist in een seculiere wereld zijn mensen die voor hun geloof in Christus en Zijn Evangelie uitkomen, meer dan ooit nodig. Hadden Willibrord en zijn gezellen het niet opgebracht om als vreemdeling bij ons het Evangelie te brengen, dan hadden we toen Christus niet leren kennen. Nu komt het erop aan dat wij het naar het voorbeeld van de Heilige Willibrord ook opbrengen om als vreemdelingen in een seculiere samenleving duidelijk voor Christus uit te komen, opdat ook medemensen in onze tijd Christus leren kennen en via Hem bij de Eeuwige Vader uitkomen.”

‘Goed idee’
Pastoor Los (zelf voormalig predikant) betoonde zich tijdens onderlinge ontmoeting na afloop tevreden over het oecumenische karakter van de samenkomst. “Wat je ziet is dat de kerkgeschiedenis voor steeds meer protestanten niet meer begint bij 1517, maar bij de kerkvaders van de eerste eeuwen.” Bezoekster Til van der Rijst vond het een “mooi gebeuren.” Dominee Otten was opgetogen over de opkomst: “Dat we hier met zo’n 90 mensen zitten, geeft aan dat we met de Willibrordlezing een goed idee hebben neergezet.”

Klik hier voor de volledige lezing van kardinaal Eijk.