Mgr. Yousif Thomas Mirkis O.P., de aartsbisschop van Kirkuk en Suleymania in Irak, was donderdag 9 oktober te gast in de Utrechtse H. Nicolaas-Monicakerk (parochie Sint Ludgerus). Aartsbisschop Mirkis werd ontvangen door mgr. Woorts, de waarnemend pastoor van deze parochie.

‘s Ochtends stond mgr. Mirkis enkele media te woord over de situatie in Irak, waarna ‘s middags een breder publiek gelegenheid kreeg om hem daarover te horen. Tot besluit van de middag was er een oecumenische vesperviering.
De organisatie van de bijeenkomst was in handen van Kerk en Vrede en de Katholieke Vereniging voor Oecumene. De Ludgerusparochie koos afgelopen jaar als vastenproject voor de uitgave van de Bijbel in het Koerdisch, ook de taal van de christenen in Noord-Irak. Aan deze vertaling werd enkele jaren gewerkt door de dominicanen, de orde waartoe mgr. Mirkis behoort.

Aartsbisschop Mirkis woont in Kirkuk, midden in het gebied waar grote stromen Iraakse vluchtelingen heen zijn getrokken. Tijdens het ochtendprogramma, waarbij ook mgr. Woorts aanschoof, schetste hij in een kleine drie kwartier de situatie in Irak. Naast het hartverscheurende verhaal van de vele vluchtelingen en de moeilijke omstandigheden waarin de mensen ter plaatse verkeren, liet hij een waarschuwend geluid horen: “Irak is het hart van de vulkaan: als die uitbarst, zul je in de hele wereld de gevolgen merken,” “de Derde Wereldoorlog staat op het punt te beginnen” en “ze bespotten jullie, lachen jullie uit in de media: deze oorlog is nog niet eens begonnen” waren enkele van zijn krachtige uitspraken. Volgens mgr. Mirkis laten de problemen waar Irak voor staat, zich opsommen in drie termen: leiderschap (het is niet duidelijk wie de leider is), diplomatie (ISIS doet niet aan diplomatie en wil niet onderhandelen) en instituties (die zijn er niet).

Veelal jonge mensen worden geronseld, ook uit Europa. Mgr. Mirkis: “We proberen te begrijpen waarom zij terroristen worden, hoe zij accepteren om naar Irak te gaan en voor dit doel te sterven.” De meerderheid van deze Europese strijders zijn “zonen van de voorsteden,” aldus de Iraakse aartsbisschop. Europa was traditioneel verdeeld in stad en platteland, maar de voorsteden van de grote metropolen zijn een heel ander verhaal waar boeken over volgeschreven zijn, zo stelde hij. “De psychologie van de mensen die in de voorsteden wonen, kun je niet begrijpen uit de media. Ze zijn jong, hebben geen doel, geen toekomst. Ze zijn werkloos, hebben (bijna) niets en zijn depressief. Ze zien in ISIS iets wat hun leven kan veranderen en waarvoor ze bereid zijn te sterven. Als zij terugkomen, zullen ze Europa en zijn instituties schade toebrengen. Ze zijn niet betrokken bij en houden niet van de Europese instituties, willen geen onderdeel uitmaken van jullie systeem. Ze creëren nu een nieuw systeem, dat niet uit het niets komt maar voortkomt uit hallucinaties en mythologie. Mythes zijn sterker dan religie: ze kunnen mensen naar de hel leiden. Zonder deze uitleg kun je je niet voorstellen waarom mensen zichzelf dagelijks doden voor dit doel.”

Vóór 2003 telde Irak één miljoen christenen, nu zijn er nog maar 400.000 over. Aartsbisschop Mirkis: “Zij twijfelen: blijven of weggaan? Wat kan ik tegen ze zeggen? In mijn hart wil ik dat we blijven. En de realiteit is dat Europa niet zomaar 400.000 mensen kan verwelkomen. Jullie denken alleen maar ‘economisch’. De rijken, degenen met macht en de hoogopgeleiden kunnen een reden hebben om naar Europa te komen. Maar hoeveel? Duizend, tweeduizend, drieduizend? Meer niet. Wat kan ik tegen de rest zeggen? Hoe kan ik ze helpen, hoop geven?” Mensen hebben huis en haard verlaten om hun geloof te behouden, hun christen-zijn is diepgeworteld, het is hun identiteit. Mgr. Mirkis tot besluit: “Het is net als ebola: een grote ziekte. We hebben niet genoeg medicijnen om mensen te redden van ebola, datzelfde geldt voor ISIS.”

“We bidden voor u en uw gemeenschap,” zo zei mgr. Woorts tijdens een kort dankwoord aan mgr. Mirkis. De Utrechtse hulpbisschop vertelde regelmatig mensen te ontmoeten die gevlucht zijn. Hij ziet hoe moeilijk hun (klein)kinderen het hebben om hun geloof te bewaren: “ze verliezen het híer, het is heel belangrijk dat onze Kerk en onze maatschappij zich dat realiseren.” Ook bracht hij een hartelijke groet over van kardinaal Eijk, die vanwege de Bisschoppensynode in Rome niet aanwezig kon zijn bij de ontmoeting.

Medio september lanceerde mgr. Mirkis het initiatief voor ‘conversie’, ‘bekering’: een initiatief om met Maria, de Moeder van Jezus, te bidden voor alle vrouwen en alle mannen op onze aarde, met name voor hen die voortdurend leven in geweld dat de mensheid in alle opzichten beschadigt en misvormt, om Gods Liefde weer te kunnen ontmoeten.
Klik hier voor een bijbehorend gebed.

In diezelfde maand riep kardinaal Eijk op om in de Rozenkransmaand oktober “persoonlijk en met anderen de rozenkrans te bidden, op voorspraak van de H. Maagd Maria, Koningin van de vrede; met als bijzondere intentie dat alle mensen eens in vrede, veiligheid en vrijheid mogen leven.”
Klik hier voor de volledige tekst van zijn oproep.