“Caritas is niet de zoveelste vorm van sociale ondersteuning. Wat we doen is meer dan dat en gaat verder.” Op zaterdag 6 april was kardinaal Turkson uit Rome te gast op de landelijke inspiratiedag ‘Caritas beweegt’ in Nieuwkuijk. Kardinaal Turkson was hoofdcelebrant in de Eucharistieviering, preekte en hield de eerste inleiding. Daarin benadrukte hij dat caritas hoort bij het wezen van de Kerk. “De Bijbel zegt: er mag geen armoede zijn onder jullie. Dat is niet alleen spiritueel, maar ook materieel. Niemand moet het hoeven te stellen zonder die basale zaken die nodig zijn om te leven.”

Kardinaal Turkson is prefect van het Dicasterie voor de Bevordering van de Gehele Menselijke Ontwikkeling. Overal zijn kansen voor caritas, zo vertelde hij. Van de lokale caritas vraagt dat creativiteit: “Ziekenhuizen bouwen is in Afrika bijvoorbeeld nog steeds nodig. In Europa niet, omdat de overheid daarvoor zorgt. Dus in de verschillende situaties moet de lokale caritas creatief zijn. Wat hoef je niet te doen en wat kun je oppakken? En welke samenwerkingen kun je aangaan?”
De kardinaal benadrukte dat de caritas daarbij haar eigen specifieke inbreng heeft: “Het is de liefde van Christus die ons inspireert. Daarvoor is vorming nodig, moeten we onze competenties ontwikkelen. Maar ook is nodig dat we ons hart vormen naar het hart van Jezus.”

In de tweede inleiding sprak Hilde Kieboom van Sant’Egidio Antwerpen over het gevaar van onvoldoende netwerk. “Bijvoorbeeld mensen met psychische problemen komen, als zij geen netwerk hebben, in grotere problemen omdat ze op niemand terug kunnen vallen. Het individualisme in onze samenleving heeft de eenzaamheid van de zwakke mensen vergroot. En denk aan de uitzichtloze eenzaamheid van ouderen. Terwijl de ouderen een kans zijn voor onze samenleving, omdat ze tijd hebben en mensen nabij kunnen zijn. Het is verspilde kracht als mensen niet meer worden uitgenodigd om mee te doen. Daar heeft de Kerk in het bijzonder een specifieke taak. De Kerk is zonder grenzen en een wereldwijde familie en kan mensen bij elkaar brengen.”
Ze ging ook in op de uitdaging om jongere generaties bij de caritas te betrekken. Postmoderne mensen gaan niet snel een lang, soms levenslang, engagement aan. Vrijwilligers die dat wel doen, kunnen kritisch zijn op mensen die ad hoc of voor korte tijd meehelpen. “Maar trouw moet je ook opbouwen,” benadrukte ze. Verwijzend naar de kerstmaaltijd die Sant’Egidio jaarlijks organiseert: “Voor veel mensen die daarbij een keer meehelpen is het een eerste stap naar meer. En is het ook een eerste stap om het Evangelie te begrijpen.”

De derde en laatste inleiding in de ochtend werd verzorgd door zr. Sara Böhmer, generaal overste van de dominicanessen van Bethanië en vicevoorzitter van de Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR). Zij sprak over de onvoorwaardelijke liefde van God voor de mens en wat die betekent voor de inzet voor de naaste. “Het gaat erom dat we een mens de van God gekregen waardigheid teruggeven. Paus Franciscus doet het ons voor als hij douches voor daklozen laat installeren bij het Sint Pietersplein. De daklozen blijven ook na een douche dakloos. Zoals een gevangene in de gevangenis blijft. En toch wordt alles anders.”
Zr. Böhmer vertelde over de impact die gebaren van liefde hebben. En ze beschreef een indrukwekkend bezoek aan een Amerikaanse gevangenis, waar mensen in eenzame opsluiting zaten: “Daar zag ik hoe een gevangene de communie ontving. De hostie werd op een wit papiertje gelegd en zo onder de celdeur door naar binnen geschoven. God maakt zich zó klein, dat Hij onder de deur van een cel past om bij de mens te komen.”

De landelijke inspiratiedag ‘Caritas beweegt’ werd georganiseerd door de Nederlandse bisdommen en financieel mede mogelijk gemaakt door Kansfonds. Er waren 170 deelnemers. Mgr. De Korte heette de gasten en deelnemers welkom in Nieuwkuijk. Samen met mgr. Van den Hende, mgr. Liesen, mgr. Hoogenboom en mgr. De Jong concelebreerde hij in de Eucharistieviering, waarin kardinaal Turkson hoofdcelebrant was. In de middag werden verschillende workshops gegeven.

Foto’s: Ramon Mangold