November 2023

We kunnen het altijd proberen

Op of zo dicht mogelijk bij 7 november, het Hoogfeest van de heilige Willibrord, de stichter van de bisschopszetel van Utrecht, houdt het Aartsbisdom Utrecht om de twee jaar een Bisdomdag. Dit jaar vindt die op zaterdag 11 november in Ede plaats* en is de bijeenkomst niet alleen bestemd voor priesters, diakens en pastoraal werkers, maar ook voor parochiebestuursleden, catechetische medewerkers, diaconale assistenten en andere vrijwilligers.

Het doel van deze Bisdomdag is om van onze parochies missionaire parochies te maken. Dit zijn parochies die niet alleen pastorale zorg bieden aan ouderen, zieken en de parochianen die nog op zondag naar de kerk gaan. Missionaire parochies proberen ook mensen te bereiken die nooit (meer) naar de kerk gaan: gelovigen die zijn afgehaakt omdat hun kerk gesloten is, jongeren en de generatie van 30 tot 50 jaar, de ouders van onze eerste communicanten en vormelingen.

We kunnen het altijd proberen, maar dan alleen wanneer we ons door de Heilige Geest laten verlichten. De Bisdomdag wordt daarom biddend tot de Heilige Geest doorgebracht. Tevens is er op de Bisdomdag de hele dag gelegenheid tot aanbidding van de Eucharistie. Daarvoor hebben zich vier zusters van de karmelietessen in Arnhem ter beschikking gesteld, waarvoor we hen heel dankbaar zijn.

Om een missionaire parochie te worden, is het ook goed te kijken of we iets kunnen leren van onze eerste grote missionaris, de heilige Willibrord. Willibrord verliet zijn thuisland Engeland, en Ierland waar hij zijn vorming in de spiritualiteit van de Iro-Schotse monniken ontvangen had. In zijn thuisland kon hij terugvallen op grote structuren, zoals kloosters en kloosterscholen, maar dat kon hij bij ons vergeten.
Onze voorouders geloofden onder meer in de oppergod Wodan, een woeste God, die mensenoffers eiste. Willibrord heeft onze voorouders tot de Drie-ene God gebracht, die zonder uitzondering van iedere mens houdt. En Die zich nog het meest in Zijn mens geworden Zoon Jezus aan ons heeft geopenbaard. Hij verkondigde een God die geen mensenoffers eiste, maar in Zijn mens geworden Zoon Christus aan het kruis Zelf het offer bracht, om ons van onze zonden te verlossen en verzoening en vrede tussen Hem en ons tot stand te brengen.

Deze moeilijke opdracht kon Willibrord volbrengen juist door zijn diepe spiritualiteit, die van de Iro-Schotse monniken. Zij wilden leven zoals Jezus tijdens Zijn aardse leven, rondtrekken van dorp naar stad zonder iets om hun hoofd op te leggen (Mat. 8,20), niets bezitten, het lijden verdragen dat hen ten deel viel als gevolg van afwijzing, onbegrip, verzet en geweld. Net als Jezus Zelf en de apostelen wilden ze ‘peregrini’ (vreemdelingen) zijn, te midden van mensen die Christus nog niet kenden. Net als Jezus en de apostelen was het hun ideaal om de Blijde Boodschap door te geven als vreemdelingen zonder vaste woon- of verblijfplaats (vgl. Mat. 19,29).

Willibrord en zijn metgezellen hadden dezelfde ervaringen als Jezus tijdens Zijn aardse leven. Ze kregen ook te maken met onbegrip en vervolging. Ze voelden wat het betekent dat de leerling niet boven zijn meester staat (Mat. 10,24).
Door de secularisering, die vooral in de laatste halve eeuw als een storm onder katholieken heeft rond geraasd, is veel van het werk van de heilige Willibrord en zijn gezellen verloren gegaan. Christus is in een periode van zestig jaar voor velen een vrijwel onbekende persoon geworden. De grote christelijke structuren, kloosters, ziekenhuizen en scholen zijn verdwenen dan wel van kleur verschoten. Christenen in de huidige cultuur worden als vreemdelingen beschouwd. We kunnen Willibrord uiteraard niet letterlijk imiteren, maar ons wel door hem laten inspireren. Durven we het aan om evenals Willibrord en zijn gezellen vreemdelingen te zijn in deze cultuur en Christus onder moeilijke omstandigheden te verkondigen, zonder dat we daarbij op grote structuren kunnen terugvallen?

We bidden op onze Bisdomdag tot de Heilige Geest dat onze parochies naar het voorbeeld van Willibrord en op zijn voorspraak een echt missionaire geest zullen ontwikkelen.

* De novembereditie van bisdomblad ‘Op Tocht’ – met daarin deze column – ging enkele dagen vóór de Bisdomdag ter perse, in het decembernummer leest u het verslag.