In Utrecht is op 3 december het Handboek Katholieke Medische Ethiek gepresenteerd. Aartsbisschop mgr.dr. W.J. Eijk, één van de auteurs, overhandigde het eerste exemplaar aan Apostolisch Nuntius mgr.dr. François Bacqué. “Dit boek zal nuttig zijn in de huidige tijd,” zo zei de nuntius. “Er is zoveel wetenschappelijke vooruitgang dat er bijna geen grenzen lijken te zijn. Dit boek voorziet dus in een behoefte. Het verschijnen is dan ook een gelukwens waard aan de auteurs, en een bijzonder woord van dank aan aartsbisschop Eijk voor dit initiatief.”

Het boek wordt uitgegeven door de Stichting Medische Ethiek die in 1993 mede door mgr. Eijk in het leven werd geroepen. Omdat deze stichting al heel wat had gepubliceerd, werd in 2008 besloten alle publicaties te verwerken tot een handboek dat de hele medische ethiek vanuit rooms-katholiek perspectief behandelt. Het onderwerp van het Handboek is volgens aartsbisschop Eijk “één van de grootste geschenken: het leven zelf dat we van God hebben ontvangen, en dat uiteindelijk bedoeld is voor het eeuwig leven. Dit boek beschrijft vanuit katholiek perspectief hoe we op verantwoorde wijze met dit geschenk om kunnen gaan in de gezondheidszorg en in de medische wetenschap.”

‘Nieuwe openheid’
De boekpresentatie vond plaats in het Ariënsinstituut, in de voormalige vergaderzaal van het Hoogheemraadschap Lekdijk Bovendams. De restauratie van deze prachtige zaal is bijna afgerond. Voorafgaand aan de overhandiging aan nuntius Bacqué was er onder meer een korte inleiding van pater Elias van de broeders van Sint Jan. Hij memoreerde dat we momenteel leven in een maatschappij waarin “de technè, de kunst om te maken, steeds verder voortschrijdt. Er kan inmiddels zoveel dat de vraag waaróm we iets moeten doen steeds belangrijker wordt. Het lijkt alsof we kunnen heersen over leven en dood, en we tot in de bron en het eindpunt van het leven kunnen doordringen.”
Volgens pater Elias is dat echter geen reden voor somberheid, “we leven niet in een duistere tijd. Wel zijn de levensvragen in de huidige maatschappij schrijnend en vragen ze om een antwoord.” En ondanks alle negatieve aandacht voor de Kerk registreert pater Elias “een nieuwe openheid ten opzichte van die Kerk,” waarbij mensen willen weten hoe de Kerk tegen zaken aankijkt. Ook in de Kerk mag de discussie weer gaan over geloofswaarheden. “Juist in deze tijd verschijnt dit boek, ik ben er dan ook van overtuigd dat er veel vraag naar zal zijn.”

Thomas van Aquino
Dat het boek de opzet van een handboek heeft (redactielid Raymakers had even tevoren al gezegd dat de indeling gebaseerd is op het ‘Handvest van de werkers in de gezondheidszorg’) en niet een encyclopedische aanpak kent, juicht pater Elias toe. “De gekozen indeling biedt de lezer structuur, terwijl een encyclopedie geen richting biedt waardoor kennis juist fragmenteert. Er zit een visie op een mensbeeld achter: het geloof in een objectieve doelgerichte waarheid die de mens vrij maakt. Die vorm past in de beste traditie van de Kerk om waarheid door te geven: denk aan het werk van Thomas van Aquino, die de eeuwige waarheid ‘ook voor de dummies in zijn tijd’ op overzichtelijke wijze wilde doorgeven.”

‘Handboek Katholieke Medische Ethiek’, mgr.dr. W. Eijk, dr. L. Hendriks en dr. J. Raymakers (red.), uitgeverij Parthenon, Almere 2010, gebonden, 560 pag., 49,50 euro, ISBN 9789079578115.