Door handoplegging en gebed wijdde kardinaal Eijk zaterdag 16 november in de St. Catharinakathedraal te Utrecht Joost Baneke en Rini Bouwman tot diaken. In zijn openingswoord bij deze diakenwijding zei de Utrechtse aartsbisschop blij te zijn dat “de geestelijkheid van het Aartsbisdom Utrecht versterking krijgt.”

Rini Bouwman werd permanent diaken gewijd; Joost Baneke werd transeunt diaken. Het ‘transeunte’ diakenschap is de laatste stap op weg naar het priesterschap – Baneke hoopt in de eerste helft van 2014 priester gewijd te worden. Joost Baneke (Amsterdam 1951) studeerde de afgelopen jaren theologie in Oxford en was ook werkzaam aan de Oxford University. Eerder studeerde hij naast psychologie klassieke filosofie en neurowetenschappen. Rini Bouwman (Everdingen 1956) studeerde Zuiveltechnologie in Wageningen en werkt al jaren bij de Nederlandse Zuivelcontrole. Na een studie theologie ging hij in 2003 in deeltijd werken als pastoraal werker, eerst binnen het Parochieverband Eemlanden en sinds 1 januari 2011 als lid van het pastoraal team van de parochie HH. Martha en Maria.

‘Zout der aarde’
In zijn preek van deze diakenwijding ging kardinaal Eijk in op de drievoudige dienst van de diaken: de dienst aan de verkondiging, aan de liturgie en aan de diaconale liefdewerken. Om te weten te komen wat nu de specifieke opdracht is van diakens daarin, citeerde de aartsbisschop uit de Evangelielezing: “Gij zijt het zout der aarde. Maar als het zout zijn kracht verliest, waarmee zal men dan zouten? Het deugt nergens meer voor dan om weggeworpen en door de mensen vertrapt te worden. Gij zijt het licht der wereld … Zo moet uw licht stralen voor het oog van de mensen, opdat zij uw goede werken zien en uw Vader verheerlijken die in de hemel is.”

Om te onderstrepen hoe het zout zijn kracht kan verliezen, vertelde kardinaal over het gebrandschilderde raam van het Laatste Avondmaal in de kapel van het bisschopshuis. “Op de voorgrond is Judas Iskariot te zien, die op het punt staat te vertrekken om Jezus te gaan verraden. Voor hem op tafel ligt een omgevallen vaatje met witte korrels. Ik vraag altijd aan vormelingen die komen kennismaken: Wat zit er in dat vaatje, wat is eruit gevallen?” De antwoorden variëren van rijst tot suiker, witte beschuitmuisjes, witte chocoladevlokken – “het duurt vaak wel even tot één of ander intellectueeltje op het idee komt dat het zout is,” zo schertste de kardinaal, om vervolgens zijn punt te maken: “Judas weigert zout te zijn door Jezus te verraden.” Zout is ook een metafoor voor de leraar: een goede leraar geeft, net als zout, smaak aan de kennis die hij overdraagt en helpt zijn leerlingen bij het onthouden van die kennis. “Dat is de opdracht van de leerlingen van Jezus: ervoor zorgen dat de mensen het Evangelie kennen, gaan onthouden en er ook nog eens de smaak van te pakken krijgen.”

‘Liefdevolle dienstbaarheid’
Naast zout moeten de leerlingen ook licht zijn, zij moeten het licht van Jezus in zich dragen. Niet alle christenen zijn echter op dezelfde wijze zout en licht: “God roept een aantal mensen om dat op een bijzondere wijze te zijn, zoals religieuzen en dragers van het gewijde ambt.” In hun handelen stellen diakens “de liefdevolle dienstbaarheid van Jezus rechtstreeks tegenwoordig. We bidden dat Joost Baneke en Rini Bouwman door hun dienstwerk als diaken velen de met niets te vergelijken smaak van een leven in navolging van Jezus bij kunnen brengen. Dat zij door hun dienstwerk als diaken in de liturgie, de verkondiging en de diaconale liefdewerken aan velen op intensieve wijze het licht van Jezus kunnen overdragen, opdat ook die velen zout en licht in deze wereld kunnen worden, overeenkomstig hun roeping.”

Met de opmerking “er is werk aan de winkel” overhandigde kardinaal Eijk aan het einde van de diakenwijding de benoemingsbrieven aan de pas gewijde diakens: Joost Baneke is benoemd in de HH. Martha en Mariaparochie en Rini Bouwman in de St. Lucasparochie.