“Ben je niet hartstikke gek als je nu – anno 2012 – nog christen bent en katholiek?,” vroeg aartsbisschop Eijk in zijn preek tijdens de Eucharistieviering aan het begin van de Aartsdiocesane Diakendag, zaterdag 21 januari in Dijnselburg (Zeist). In de afgelopen maanden hebben veel katholieken wat dat betreft wel het een en ander te verduren gekregen, zo stelde hij. Mensen zullen het ook gek vinden als iemand nu nog diaken of priester wil worden. “Sta ik nu dan tegenover een kerk vol gekken? Nee, ik zou zeggen: integendeel,” aldus mgr. Eijk.

“U weet wat u wilt, bent gemotiveerd en bent bewogen om Kerk en samenleving. U weet zich geroepen door Christus. U hebt u bewust laten wijden om iets van Zijn liefdevolle dienstbaarheid in deze Kerk op sacramentele wijze voor iedereen zichtbaar te maken, met als doel mensen kennis te laten maken met en te helpen zich bewust te worden van Gods liefde in Jezus voor hen.” Het Evangelie verkondigen valt niet mee maar, zo besloot de aartsbisschop, “is wel absoluut noodzakelijk om mensen de ogen te openen voor hoe de werkelijkheid echt in elkaar steekt. Hieraan met Christus samen te werken als drager van het gewijde ambt is uiteindelijk de mooiste taak die ons kan worden toevertrouwd.”

‘De diaken en de Eucharistie’
Na een korte inleiding door hulpbisschop mgr. Hoogenboom opende mgr. Eijk het inhoudelijke programma door de diakens kort bij te praten over diverse ontwikkelingen in het afgelopen jaar. Vervolgens hield mgr. mag. dr. lic. J.L.W.M. Hermans een lezing over ‘De diaken en de Eucharistie’. Hermans is onder meer verbonden aan het Grootseminarie Rolduc als docent voor liturgie, sacramentenleer en priesterlijke spiritualiteit. Ook is hij secretaris van de Nationale Raad voor Liturgie, dat afgelopen najaar het boekje ‘Diaconale assistentie tijdens de Eucharistie’ heeft uitgegeven.

Mgr. Hermans

De herinvoering van het permanent diaconaat heeft vanaf het begin van de jaren zestig tot een nieuwe vraagstelling geleid over de eigenheid en de taken van de diaken, zo betoogde mgr. Hermans. “Daarbij is bijzondere nadruk gelegd op het sociale dienstbetoon, de ondersteuning van de arme en noodlijdende mensen. De herinvoering van het permanent diaconaat heeft dan ook menigmaal ertoe geleid dat de diaconie vooral beschouwd werd als sociaal dienstbetoon van de Kerk naast de liturgie en de verkondiging.”
Afgezien van de vraag of aan dat aspect voldoende recht is gedaan de voorbije eeuwen, “staat wel vast dat de Kerk aan de diaken onafgebroken de taak heeft toebedeeld van liturgische diaconie ofwel van de liturgische ondersteuning,” aldus Hermans. Dit werkte hij vervolgens in vier delen uit: De diaken als dienaar aan de tafel, De diaken als dienaar bij de maaltijd des Heren, Overige taken van de diaken in de diaconie van de Eucharistie en Het uitreiken van de communie door de diaken vanaf de tafel des Heren. Tijdens de vragenronde na afloop van Hermans’ lezing vertelde diaken Nieuwenhuis, bisschoppelijk gedelegeerde voor de opleiding van de permanent diakens in het aartsbisdom, dat de diakens in het kader van de voortgezette vorming binnenkort uitgenodigd worden voor een liturgische vorming, verzorgd door vicaris Woolderink (Almelo).

Ambassadeurs
In zijn presentatie sprak diaken L.P. Feijen (foto links), lid van de diocesane Roepingenraad, over het roepingenpastoraat met betrekking tot permanent diakens. Daarbij vertelde hij onder meer over de activiteiten die de Roepingenraad ontplooit om aandacht te vragen voor roepingen tot diaken. Zo wil de raad een groep van acht tot tien diakens samenstellen die de rol van ambassadeur van het permanent diaconaat op zich nemen. Deze ambassadeurs kunnen bijvoorbeeld voorlichtingsavonden verzorgen in parochies, artikelen schrijven voor parochiebladen en het bisdomblad Op Tocht, en een persoonlijk gesprek voeren met mensen die geïnteresseerd zijn in en zich willen oriënteren op het permanent diaconaat. Aansluitend op het plenaire gesprek na deze presentatie kreeg diaken Hoes het woord: hij kondigde aan binnenkort te zullen starten met zijn werkzaamheden als bisschoppelijk gedelegeerde voor de permanent diakens. Na een slotwoord door mgr. Hoogenboom besloot mgr. Eijk de dag met gebed.

De volgende Aartsdiocesane Diakendag vindt plaats op zaterdag 19 januari 2013.