Zo’n zestig mensen namen op 14 juni deel aan de catechetische impulsmiddag die het Aartsbisdom Utrecht op Dijnselburg in Zeist organiseerde. De dag was bestemd voor profielhouders catechese, priesters, diakens, pastoraal werk(st)ers, parochiemedewerkers en vrijwilligers in het catechetisch werkveld. Vicaris Pauw voor catechese: “Deze grote deelname is ook een teken van het belang dat in de parochies aan catechese wordt toegekend.” Johan van der Vloet (directeur Officium Catecheticum) overhandigde hem het eerste exemplaar van het project ‘GROE!EN’: een magazine, een werkboek en een alternatieve rozenkrans.

In zijn inleiding benadrukte vicaris Pauw dat het aartsbisdom probeert om dienstbaar te zijn maar dat dit in de huidige tijd van bezuinigingen niet altijd eenvoudig is: “Alle bisdommen hebben met krimp te maken, ook op personeelsniveau. Daarom is het meer en meer belangrijk dat we samenwerken, over de grenzen van de bisdommen heen – en dat geldt ook voor de catechese. Deze impulsmiddag is daarvan een teken, in elk bisdom organiseert het Officium Catecheticum een dergelijke bijeenkomst.”
De middag was bedoeld om een impuls te geven aan de catechese in de parochies door de visie op catechese en de verschillende materialen en leermiddelen die de afgelopen tijd zijn ontwikkeld onder de aandacht te brengen. Na het openingswoord van vicaris Pauw verzorgde Johan van der Vloet een inleiding getiteld ‘Naar een vernieuwde catechese: opties en prioriteiten van de Oriëntatietekst Parochiecatechese (2009)’. Hierna volgden er twee workshoprondes waarin diverse materialen en methodes centraal stonden.

Spanning
Johan van der Vloet startte zijn inleiding met een korte situatieschets: “Catechese is al lang niet meer vertellen hoe het zit en dan is het in orde.” Over de situatie in de basis (de parochie of de lokale geloofsgemeenschap) zei hij: “Catechese is een prioriteit, er bestaat een grote sense of urgency. Maar er bestaat een spanning tussen het klassieke model van catechese en een nieuw model. Het model van de sacramentencatechese is aan het verdwijnen, we zijn op zoek naar een nieuw model dat aansluit bij de biografie van de moderne mens met zijn welbepaalde noden en vragen.”
Zich baserend op de ‘Oriëntatietekst voor de parochiecatechese’ die enkele jaren geleden uitkwam, stelde Van der Vloet vast dat de moderne mens in zijn spirituele zoektocht mede op zoek is naar houvast en gedeelde waarden. Dat levert een spanning op met het instituut Kerk en een spagaat tussen teveel en te weinig identiteit. Concreet betekent dit volgens Van der Vloet “de stap zetten naar een nieuw zelfverstaan van parochie/geloofsgemeenschappen met als kernwaarden: missionair – Christus heeft ons gezonden – een besef van eigenheid als christen en een open en vrijmoedige dialoog met de mens van vandaag.”

Vormsel
Dat betekent dat vernieuwde catechese werkt vanuit het concept ‘initiatie’, aldus Van der Vloet. “Initiatie in het leven als christen. Het betreft permanente initiatie, die intergenerationeel is. Dus niet vastklampen aan een leeftijdscategorie, maar steeds opnieuw kansen aangrijpen om mensen te ontmoeten en het gesprek aan te gaan.” Bijvoorbeeld met ouders rond het Vormsel van hun kinderen. Of tijdens een ouderavond – een vorm van evangelisatie. “Catechese kan zo een motor voor vernieuwing in de pastoraal zijn en een dienst aan de wereld: de uitnodiging tot Leven is de prioriteit.”
Het nieuwe project ‘GROE!EN’ is een voorbeeld van die aanpak. Het is gericht op tieners rond het Vormsel, die volop groei doormaken en ook spirituele vragen hebben. Maar hun ouders hebben ook vragen, Van der Vloet: “Het Vormsel is een groei-moment voor tieners maar ook een groeikans voor ouders: ze willen hun kinderen goed opvoeden en waarden meegeven. Zij hebben eigen existentiële vragen die bij hun levensfase en leeftijd horen.” Om op die vragen in te spelen zijn het magazine en een PowerPointpresentatie ontwikkeld, het boek ‘Iedereen spiritueel!’ (uitgegeven bij Adveniat) is voor een breder publiek bestemd. Net als de kralenketting (één voor tieners en één voor volwassenen) – een soort ‘rozenkrans light’ – die als meditatiehulp kan dienen. Dit alles wordt ondersteund met de website www.groeien.info, die zowel voor het brede publiek als voor catecheten informatie biedt.