De ramadan is volgens de Nederlandse bisschoppenconferentie als begrip beter bekend dan kerkelijke termen als ‘Aswoensdag’, ‘vasten’ en ‘Vastenaktie’. De bisschoppen begrijpen daarom dat het campagneteam van de Vastenaktie er dit jaar voor heeft gekozen om de katholieke vastentijd uit te leggen in moslimtermen en te spreken over de vasten als de ‘katholieke ramadan’. Toch vinden ze die benaming niet juist.

In een schriftelijke verklaring stellen de Nederlandse bisschoppen zich in de vergelijking tussen de veertigdagentijd en de ramadan te kunnen vinden, “zolang deze met een knipoog wordt gemaakt en bedoeld is om de juiste betekenis van de Vasten op ludieke wijze opnieuw onder de aandacht te brengen.”

De media en diverse overheden hebben de laatste jaren beduidend meer aandacht besteed aan gebruiken rond de ramadan dan aan de katholieke vasten, stellen de bisschoppen. Daaruit kan een grotere bekendheid van de islamitische vasten volgens hen deels worden verklaard.
De vergelijking tussen de christelijke vastentijd en de ramadan is daarnaast nuttig, omdat op de scholen steeds meer moslimleerlingen zijn, zegt pater Eduard Kimman, secretaris-generaal van de bisschoppenconferentie tegenover katholieknederland.nl. Bovendien zijn veel moslimgelovigen die de ramadan op een uiterst serieuze wijze beleven ‘een goed voorbeeld voor katholieken, die hun beleving van de Vasten wellicht hebben verwaarloosd”, schrijven de bisschoppen in hun communiqué.

Christelijke ramadan
De bisschoppen bezigen in de verklaring nadrukkelijk de term ‘Bisschoppelijke Vastenactie’. De jaarlijkse inzamelingsactie is sinds 2000 ondergebracht bij de katholieke hulporganisatie Cordaid. Op de site van de Vastenaktie is het zoeken naar de directe betrokkenheid van de RK-Kerk. Campagneleider Martin van der Kuil zei eergisteren tegenover katholieknederland.nl er bewust voor gekozen te hebben de veertigdagentijd ‘christelijke ramadan’ te noemen. Daar nemen de bisschoppen afstand van.
De term ‘christelijke ramadan’ is op zichzelf niet juist, vindt pater Eduard Kimman. Hij benadrukt dat het christelijk vasten is gericht op Pasen. “De voorbereiding daarop is niet vanzelfsprekend. In tegenstelling tot de ramadan en het daaropvolgende Suikerfeest, staan in de christelijke vasten en het Paasfeest, het lijden, het kruis en de verrijzenis van Christus centraal, benadrukt Kimman tegenover katholieknederland.nl. De vasten is er volgens hem dan ook op gericht om deel te hebben aan het lijden van Christus.

Theologisch verschil
De bisschoppen onderstrepen het theologisch verschil tussen de vasten en de ramadan. “De Ramadan is een herinnering aan de negende maand van het islamitisch kalenderjaar, waarin Mohammed volgens de Koran zijn eerste openbaring kreeg. De christelijke vastentijd is de jaarlijkse voorbereidingstijd van boete en inkeer op het Paasfeest, wanneer de Verrijzenis van Jezus Christus wordt gevierd”, aldus de bisschoppenconferentie.
De bisschoppen verwijzen naar de Katechismus van de Katholieke Kerk. Daarin wordt benadrukt dat de Kerk zich ieder jaar gedurende de veertig dagen van de grote vasten verenigt met het mysterie van Jezus in de woestijn. De evangelies spreken over een tijd van eenzaamheid van Jezus in de woestijn onmiddellijk na zijn doop door Johannes. ‘Gedreven door de Geest’ naar de woestijn, verblijft Jezus daar veertig dagen, zonder te eten. Aan het eind van die periode sloeg Jezus tot driemaal toe de bekoringen van de duivel af.
“De bekoring van Jezus laat zien hoe Gods zoon – in tegenstelling tot wat de Satan Hem voorstelt en de mensen Hem willen toeschrijven – Messias is. Daarom heeft Christus de verleider voor ons overwonnen: ‘Want wij hebben een hogepriester die in staat is mee te voelen met onze zwakheden”, stelt de Katechismus, met een verwijzing naar Paulus’ brief aan de Hebreeën.
De katholieke vasten is volgens de bisschoppen dan ook het medelijden met Christus. “In de loop van de geschiedenis hebben gelovigen hier op verschillende wijze vorm aan gegeven. In onze tijd uit zich dit meelijden in bezinning, momenten van inkeer, een soberder levensstijl en het delen van onze luxe met mensen die het minder hebben.”