Onder grote belangstelling is de Barbarakerk in Vreeswijk (Nieuwegein) zaterdag 28 mei feestelijk heropend na een ingrijpende restauratie. Een zestal sprekers belichtte vanuit verschillende invalshoeken de werkzaamheden rondom de restauratie, halverwege onderbroken door een fotopresentatie. Deze werd geprojecteerd op een groot diascherm en door organiste Martha Pel voorzien van muzikale begeleiding. Namens de bisdomstaf was hulpbisschop mgr. Woorts, vicaris van Utrecht, aanwezig. Zondagochtend was er een feestelijke Eucharistieviering die met name in het teken stond van de vele vrijwilligers die zich hebben ingezet voor de restauratie.

Na een welkomstwoord door ceremoniemeester Ad Driessen werd zaterdag een steen onthuld van de ‘voorloper’ van de huidige Barbarakerk met daarop de tekst: “Mathys den Hartog, oud 9 jaar, heeft de eerste steen gelegd op den 17 juny 1806”, waarna deze werd verankerd in een muur achterin de kerk. Vervolgens kreeg pastoor W. Heuver het woord. Hij vertelde over de plaats van de Barbarakerk in de parochie H. Drie-eenheid, en sprak zijn trots en dankbaarheid uit over deze kerk en de restauratie ervan.

Nieuwe startpunt
Hierna volgde een uiteenzetting door architect C. Bouwstra, waarin hij de restauratie belichtte vanuit historisch en bouwkundig perspectief. Hij vertelde onder meer dat men nu niet meer bang hoeft te zijn dat er een stuk van de kerktoren zal vallen, dat de kerkbanken iets verder uit elkaar zijn geplaatst en bovendien comfortabeler zijn gemaakt, en dat er een nieuwe toiletgroep is gekomen. Ook ging hij in op de nieuwe verlichting van de kerk en de glazen ruiten die voor de glas-in-lood ramen zijn gezet, als een soort beschermend dubbel glas. Als meest bijzondere punt noemde hij de nieuwe glas-in-lood koorramen: die symboliseren volgens hem het nieuwe startpunt van de kerk, nog veel meer als het herstel vanwege de restauratie. Over de restauratie is een rijk geïllustreerd boek verschenen, dat Bouwstra aan het einde van zijn presentatie aanbood aan onder anderen mgr. Woorts. Aan het einde van de middag kregen alle aanwezigen een exemplaar uitgereikt.

Vrijwilligers
Na een bijdrage van de voorzitter van de bouwcommissie, dhr. J. Hauptmeijer, werd de fotopresentatie getoond die was samengesteld door dhr. C. Steenman, secretaris van de Stichting Restauratiefonds Barbarakerk. Aansluitend sprak dhr. W. Kroon, voorzitter van het restauratiefonds, over de fondsenwerving ten behoeve van de restauratie: sinds de start in 1999 is hierdoor maar liefst € 800.000 opgehaald. Ook prees hij de grote rol die de vele vrijwilligers hebben gespeeld in dit project. Namens de hoofd- en nevenaannemers sprak dhr. R. Maas van aannemersbedrijf Nico de Bont. Hij belichtte de restauratie vanuit bouwkundig perspectief en ging met name in op een aantal opvallende zaken tijdens de restauratie. Zo bleek er aan de toren veel meer schade te zijn dan aanvankelijk gedacht en bleek er ook veel schade te zijn aan de stenen tussen de glas-in-lood ramen. Ook de twee strenge winters tijdens de restauratie zorgden voor vertraging.

Onthulling van het eerste, centrale, raam

Glas-in-lood koorramen
De laatste spreker was glaskunstenaar M. van Overbeeke, die vertelde hoe hij het verhaal van de H. Barbara had verwerkt in de vijf nieuwe glas-in-lood koorramen die aansluitend werden onthuld. Vanuit de opdracht dat de nieuwe ramen onder meer figuratief moesten zijn, dat het water en andere elementen (gebouwen, bruggen) van het stadje Vreeswijk erin terug moesten komen, en dat ze rust en harmonie moesten uitstralen, heeft hij geprobeerd het leven van de H. Barbara dichterbij te brengen, te plaatsen in deze tijd. In elk raam is een facet van de H. Barbara te zien. “Los van de details heb ik vooral gezocht naar een atmosfeer, naar een monumentale beweging die binnen en buiten verbindt,” aldus de glaskunstenaar.
Vijf mensen onthulden vervolgens ieder een raam, waarbij Van Overbeeke telkens een korte toelichting gaf op dat specifieke raam. Pastoor Heuver onthulde het eerste, centrale raam. Hij werd gevolgd door locoburgemeester Bert Lubbinge, waarna dhr. Steenman (secretaris restauratiefonds) het doek liet zakken dat voor het derde raam hing. De oudste vrijwilliger viel de eer te beurt het vierde raam te onthullen, waarna koster dhr. J. Verweij het laatste raam mocht laten zien. Tot besluit van de middag overhandigde ceremoniemeester Driessen als symbolische daad een sleutel aan pastoor Heuver, daarmee de kerk weer overdragend aan het parochiebestuur.

De vijf ‘onthullers’

Triomfkruis
Tijdens de feestelijke Eucharistieviering op zondagochtend was er wederom veel aandacht voor de constante groep van 140 vrijwilligers die zich heeft ingezet voor de restauratie. De viering werd muzikaal opgeluisterd door zangers van alle koren van de Barbarakerk, naar schatting zo’n 150 mensen. Ook werd door aanlichting het triomfkruis in gebruik genomen. Het oorspronkelijke kruis was verloren gegaan in de jaren zestig van de vorige eeuw. Parochiaan Peter Coenen heeft op basis van oude foto’s en een kunsthistorische studie een nieuw kruis vervaardigd, waar hij 2.400 uur aan gewerkt heeft. Het corpus is het origineel van het oude triomfkruis dat op een zolder bewaard was gebleven.

Het triomfkruis

Foto boven: Glaskunstenaar Van Overbeeke geeft een toelichting – op de achtergrond: twee van de nog te onthullen vijf nieuwe glas-in-lood koorramen.