Bijna 8.000 mensen hebben in de nacht van zaterdag 17 op zondag 18 maart de Stille Omgang door het centrum van Amsterdam gelopen. Deze jaarlijkse processie herdenkt het ‘Mirakel van Amsterdam’ van 15 maart 1345. Vice-voorzitter van de organisatie Maarten Elsenburg liet weten zeer tevreden te zijn met de deelname. Volgens hem waren er 1.000 pelgrims meer dan vorig jaar. “We zien dat steeds meer jongeren meedoen. Een positieve ontwikkeling,” aldus Elsenburg. Vanuit het Aartsbisdom Utrecht liepen diverse jongerengroepen mee, ook hulpbisschop Woorts nam deel. Hij vierde voorafgaand de H. Mis in de Begijnhofkapel.

Aan deze editie van de Stille Omgang deden in totaal zes bisschoppen mee: bisschop Punt, hulpbisschop Hendriks en emeritus hulpbisschop Van Burgsteden s.s.s. van het bisdom Haarlem-Amsterdam; bisschop De Korte van Groningen-Leeuwarden; hulpbisschop De Jong van Roermond en de Utrechtse hulpbisschop Woorts. In zijn preek ging mgr. Woorts onder meer in op het belang en de betekenis van de Eucharistie: “De jaarlijkse Stille Omgang wil in ons de verwondering, de dankbaarheid blijven voeden om Christus, werkelijk aanwezig in het Heilig Sacrament. Wat een vreugde, troost, bron van kracht en bemoediging dat te mogen weten en vieren,” aldus mgr. Woorts.

Seksueel misbruik
Het thema van de tocht was dit jaar ‘passie voor de Eucharistie’. Tijdens de pelgrimsmissen werd speciaal gebeden voor de slachtoffers van seksueel misbruik. Dit op verzoek van het bestuur van het Gezelschap van de Stille Omgang. “De stilte van de Omgang kan een sprekend teken zijn van onze gezamenlijke rouwmoedigheid over het door bedienaren van onze Kerk aangedane leed en van ons gezamenlijk geloof in de helende kracht die van Christus uitgaat”, aldus het bestuur.
Ruim zestig jongeren uit het Aartsbisdom Utrecht namen deel aan het jongerenprogramma van de Stille Omgang, dat ‘Durf’ als thema had. In het boeiende programma moedigde zuster Anima Christi, generaal-overste van de Blauwe zusters, jongeren aan om hun geloof te leven en ervoor uit te komen. Met mooi, gedurfd en grappig spel, bracht een theatergroep de menigte mee naar een wereld waar christenen onderdrukt werden en naar een Amsterdams studentenkamer waar katholieke jongeren hun geloof deelden met niet-gelovige vrienden. Hierna vierde mgr. Punt samen met de jongeren de Eucharistie, waarna het Allerheiligste werd aanbeden. Aan het eind liepen deze jongeren de Stille Omgang en lieten hiermee zien dat ze voor hun geloof durfden uit te komen.
Dit jaar was naast het speciale jongerenprogramma in de Sint-Nicolaaskerk ook een bijeenkomst voor gelovigen tussen de 30 en 50 jaar georganiseerd. Deze vond plaats in Centrum de Oude Gracht aan de Keizersgracht, waar priester Matthieu Wagemaker een lezing hield over het Laatste Avondmaal. Volgend jaar vindt de Stille Omgang plaats op zaterdag 16 maart.

Mirakel
Op 15 maart 1345 lag een man in een huis aan de Kalverstraat ziek op bed en vreesde te sterven. Hij liet een priester roepen om hem te bedienen en van het Heilig Sacrament te voorzien. Na het eten van de hostie kreeg de zieke braakneigingen en moest tenslotte overgeven in het brandende haardvuur van zijn kamer. Maar na verloop van tijd bleek dat hij niet alleen de hostie onbeschadigd had uitgebraakt, maar dat bovendien het vuur het Heilig Sacrament niet had aangetast. De hostie die de volgende dag door de priester van de Oude of Nicolaaskerk weer was opgehaald, keerde vanuit de Oude Kerk op wonderbaarlijke wijze in het huis van de man terug. Het was een nieuw mirakel dat zich daarna nog eens tweemaal herhaalde. Voor de middeleeuwse mens was dit de noodzakelijke bevestiging om in de gebeurtenissen definitief de hand van God te kunnen herkennen. Het duidde tevens Gods klaarblijkelijke wens aan om de plaats waar het Mirakel had plaatsgevonden, openbaar te maken en gestalte te geven. De betrokkenen besloten daartoe de woning tot een devotie- of bedevaartkapel om te bouwen.
Amsterdam ontwikkelde zich tot een belangrijke bedevaartsplaats. Sinds de reformatie is de devotie gedurende de 17de en de 18de eeuw op een beperkt niveau in stand gehouden. De katholieke herleving in de 19de eeuw gaf de verering vanaf 1845 nieuwe impulsen. Een in 1881 genomen particulier initiatief stuwde de verering op tot een nationale bedevaart.

Klik hier voor de tekst van de homilie van mgr. Woorts.
Klik hier voor meer informatie over de Stille Omgang.

Foto’s: Nicole Overpelt e.p.