Groenlo verrijkt met basiliek
In Groenlo (St. Paulus parochie) vond op 11 januari de plechtige proclamatie plaats van de verheffing van de H. Calixtuskerk tot basiliek. Dit gebeurde tijdens een pontificale Eucharistieviering met als hoofdcelebrant kardinaal Eijk. Pauselijk nuntius mgr. Dupuy las als pauselijk vertegenwoordiger het decreet van paus Franciscus voor.
Ruim 800 parochianen woonden de viering in de Calixtuskerk bij en trokken na afloop in een stoet naar cultureel centrum De Bron (de vroegere Mariakerk), waar een receptie was georganiseerd. Concelebranten waren verder oud-pastoor Boogers, parochievicaris Donders en B. Wolters en F. Bomers cm, beiden priesterzoon uit de geloofsgemeenschap Groenlo. In zijn openingswoorden memoreerde pastoor De Jong van de Paulusparochie de bekendmaking van het basilieknieuws, afgelopen zomer: “Er trok toen een golf van blijdschap en ‘Grolse wind’ [soort Haagse bluf] door Groenlo,” aldus De Jong. De onderscheidingstekens van een basiliek, het conopeum en het tintinnabulum, maakten parochianen zelf: De Rekkense siersmid Tim Vos smeedde het frame voor het conopeum en het ovale tintinnabulum, waarin de Eibergse kunstenaar Jan te Kulve een beeltenis van de heilige Calixtus heeft aangebracht. Ze werden door de makers binnengedragen, waarna het wapen met de tekst ‘fide et opere’ (door geloof en goede werken/inspanningen) werd onthuld.
‘Nieuw begin’
In zijn preek benadrukte kardinaal Eijk dat “als hemel en aarde in ons leven elkaar raken, een nieuw begin mogelijk is. Dat zien we in het leven van de patroon van deze kerk, H. Calixtus.” Deze kwam door frauduleus handelen meermalen in de gevangenis. “Toen hij eenmaal vanwege zijn christelijk geloof werd vervolgd, bleek dat de hemel voor hem toch zwaarder woog dan de aarde. Zijn trouw aan Christus kwam hem op geseling te staan en op dwangarbeid in mijnen in Sardinië. Eenmaal terug in Rome brak het licht van de hemel in zijn leven definitief door. Dit markeerde een nieuw begin in zijn leven. Hij werd diaken gewijd en in 217 tot paus gekozen. Uiteindelijk koos hij letterlijk voor de hemel toen hij vanwege zijn trouw aan Christus als martelaar stierf in een put onder mijn titelkerk in Rome.”
Kardinaal Eijk: “Dit kerkgebouw als plek waar hemel en aarde elkaar raken, ondergaat vandaag ook een nieuw begin. Recent was er een nieuw begin door de restauratie die mede door de inzet van veel vrijwilligers tot stand is gekomen. En nu is er een nieuw begin voor deze kerk als basiliek. We bidden dat deze kerk mede door haar nieuwe begin als basiliek voor velen een plek mag zijn waar de hemel openscheurt, zij Gods Geest mogen ontvangen en steeds opnieuw bemoedigd als trouwe christenen iets van de hemel in hun hart mogen meedragen.”
‘Goed argument’
Tijdens de drukbezochte receptie klonken diverse toespraken, waaruit bleek hoeveel werk de geloofsgemeenschap de afgelopen maanden heeft verzet. Kardinaal Eijk vertelde over de vraag van pastoor De Jong om de kerk tot basiliek te verheffen. De timing was ongelukkig, omdat de nuntius net aan de bisschoppen had laten weten dat Nederland inmiddels genoeg basilieken telt. “Maar uw pastoor heeft iets van een fox-terrier, als je die eenmaal aan je toog hebt hangen, dan ben je hem niet zomaar kwijt. En hij had een goed argument: na het onttrekken aan de eredienst van de Arnhemse Walburgisbasiliek had de provincie Gelderland geen basiliek meer.” Voor dat argument bleken de Romeinse instanties gevoelig, aldus kardinaal Eijk. “Zeker sinds de restauratie staat hier een juweel, deze kerk is veel mooier dan mijn kathedraaltje in Utrecht.”
Burgemeester Bronsvoort van Oost-Gelre zei trots te zijn en noemde de indrukwekkende viering in de Calixtuskerk “een intense beleving van een mooi moment.” De tocht van de basiliek naar receptieruimte De Bron deed haar denken aan de demonstratie in Parijs, “een andere aanleiding maar dezelfde symbolische verbondenheid.”
Pastoor De Jong herinnerde aan het gegeven dat Groenlo en omgeving van oudsher een katholieke streek zijn. Geloof dat zich niet in goede werken uit, is een dood geloof, zo haalde De Jong de heilige Jakobus aan. “De figuur Calixtus, die in de Lage Landen alleen in Groenlo patroon is van kerk en stad, is daarvan een goed voorbeeld. Maar we zijn geen vastgoedbeheerder. De Kerk vraagt iets van ons, ons vieren moeten we ook omzetten in diaconie. Dat de kerk nu een basiliek is, geeft ons nieuwe energie.”