Vandaag is in het Vaticaan de nieuwe encycliek van paus Franciscus over het milieu gepresenteerd. De titel ‘Geprezen zijt Gij’ verwijst naar het Zonnelied, dat in 1225 door de heilige Franciscus van Assisi (1182-1226) werd geschreven. De paus pleit voor een integrale ecologie, waarin zorg voor de schepping verbonden is met zorg voor de armen die lijden onder de consequenties van verspilling. Maar respect voor de schepping gaat ook over de ontwikkeling van wie en hoe we zijn als mens.

De datum van verschijning van ‘Geprezen zijt Gij’ ligt niet geheel toevallig vlak voor enkele belangrijke topconferenties over duurzaamheid. Van 25 tot 27 september organiseren de Verenigde Naties een topontmoeting over duurzame ontwikkeling, waarbij ook de paus zal spreken. En van 30 november tot en met 11 december 2015 vindt in Parijs de eenentwintigste jaarlijkse klimaatconferentie van de Verenigde Naties plaats: de zogenaamde COP21.

‘Cultuur van verspilling’
In de encycliek ‘Geprezen zijt Gij’ spoort paus Franciscus “iedereen die verantwoordelijk is voor economische, politieke en sociale kwesties” en “alle mensen van goede wil” aan om “beschermers van de schepping” te zijn. De paus benadrukt dat zorg voor de schepping niet alleen een politieke kwestie is, maar vooral een morele kwestie. De aarde is een gave van God, een gave die gekoesterd en beschermd moet worden.
Paus Franciscus schrijft over een “cultuur van verspilling” die ons ongevoelig heeft gemaakt voor de verkwisting van grondstoffen. Tegen de achtergrond van de armoede en honger in de wereld is dit een schreeuwend onrecht. Hij heeft het over een ‘integrale ecologie’ waarin zorg voor de schepping en zorg voor de armsten onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden.

Duurzaam omgaan met de schepping in Nederland
Op een persconferentie vanmiddag lichtte bisschop De Korte namens de Nederlandse Bisschoppenconferentie en KNR (Konferentie Nederlandse Religieuzen) toe waarom de encycliek van paus Franciscus zo belangrijk is voor Kerk en samenleving. Bisschop de Korte: “De encycliek van onze paus betekent niet alleen voor rooms-katholieken een nieuwe stimulans om zich in te zetten voor een meer duurzame en rechtvaardige samenleving. Het woord van de paus vormt ook een oproep aan ‘alle mensen van goede wil’ om nu werkelijk werk te maken van het behoud van onze aarde.”
De persconferentie vond plaats in het Franciscaans Milieuklooster Stoutenburg. In dit voormalige klooster van de franciscanen woont sinds 1991 een oecumenische gemeenschap van mannen en vrouwen, die het landgoed heeft gemaakt tot een plaats waar de zorg voor natuur en milieu wordt voorgeleefd, gemediteerd en gevierd.
Verder werd als voorbeeld de Heilige Joannes de Doper-parochie in Hoofddorp genoemd. Deze parochie maakt al jaren concreet werk van duurzaamheid. De zonnige kant van het kerkdak ligt vol met zonnepanelen. Elf panelen met een andere kleur vormen een kruis. Met de stroom wordt een warmtepomp aangedreven die water van twaalf graden vanaf zeventig meter diep oppompt en na afkoeling tot acht graden terugstuurt naar 107 meter diepte. De warmte gaat de vloer van de kelder en van de kerk in met een temperatuur van 35 graden. ‘Kracht van Boven, warmte uit de Diepte’ past goed bij een kerk. De pastoor rijdt in een elektrische Volkswagen Up met de tekst ‘Voortgedreven met de Kracht van Boven’. In de kelder met de naam ‘Het Fundament’ wordt verder wekelijks gekookt voor een groep mensen die graag in gezelschap eten. Rond de kerk is een tuin met Bijbelse Beelden en Bomen.

De encycliek ‘Geprezen zijt Gij’ wordt momenteel in het Nederlands vertaald en is binnenkort verkrijgbaar via bestel@rkk.nl.