Boodschap Wereldziekendag: ‘Het is niet goed om alleen te zijn’
In zijn boodschap voor Wereldziekendag (zondag 11 februari) neemt paus Franciscus een tekst uit het Bijbelboek Genesis als uitgangspunt: “Het is niet goed dat de mens alleen blijft” (Gen 2,18). De paus zegt dat de mens geschapen is voor relaties, vriendschap en wederzijdse liefde. “We zijn geschapen om samen te zijn, niet alleen.” Juist daarom zijn verlatenheid en eenzaamheid beangstigend, al helemaal in tijden van kwetsbaarheid door ziekte.
Paus Franciscus noemt in deze context als voorbeeld degenen “die vreselijk eenzaam waren tijdens de Covid-19 pandemie: patiënten die geen bezoek konden ontvangen, maar ook verpleegkundigen, artsen en ondersteunend personeel, allemaal overwerkt en opgesloten in isolatieafdelingen. En laten we natuurlijk niet degenen vergeten die het uur van de dood alleen moesten trotseren, verzorgd door gezondheidspersoneel maar ver van hun familie.”
Ook noemt hij de benarde toestand en eenzaamheid van diegenen die door oorlog en de tragische gevolgen daarvan zonder steun en hulp zitten. De paus noemt oorlog de meest verschrikkelijke sociale ziekte waarvoor de meest kwetsbare mensen de hoogste prijs betalen. Tegelijkertijd benadrukt de paus dat, “zelfs in landen die vrede kennen en over meer middelen beschikken, de tijd van ouderdom en ziekte vaak in eenzaamheid wordt doorgebracht en soms zelfs in verlatenheid.”
Cultuur van individualisme
Een oorzaak daarvan noemt paus Franciscus de cultuur van het individualisme, die prestaties ten koste van alles ophemelt en de mythe van efficiëntie cultiveert, en onverschillig en zelfs meedogenloos wordt wanneer mensen niet langer de kracht hebben om bij te blijven. Het wordt, schrijft de paus, dan een cultuur van weggooien, waarin “mensen niet langer worden gezien als een primaire waarde die moet worden gerespecteerd en beschermd, vooral als ze arm of gehandicapt zijn, als ze ‘nog niet nodig’ zijn – zoals ongeborenen – of ‘niet langer nodig’ – zoals ouderen” (Fratelli tutti, 18).
Christenen zijn in het bijzonder geroepen om in deze tijd de barmhartige blik van Jezus aan te nemen, zegt de paus. “Laten we zorgen voor hen die lijden en alleen zijn, misschien gemarginaliseerd en afgedankt. Met wederzijdse liefde, die Christus de Heer ons geeft in gebed, vooral in de Eucharistie, helen we de wonden van eenzaamheid en isolement. En zo werken we samen om de cultuur van individualisme, onverschilligheid en afwijzing tegen te gaan en de cultuur van tederheid en mededogen te laten groeien,” aldus paus Franciscus.