December 2023

Ons hele leven waakzaam zijn? Hoe doen we dat dan?

Aan het einde van het kerkelijk jaar is het gebruikelijk dat we Evangelies horen waarin gewaarschuwd wordt voor de eindtijd. Dit jaar leek het in het Evangelie van de eerste Adventszondag, alsof we daar gewoon mee doorgingen. Want opnieuw hoorden we:

“weest op uw hoede, weest waakzaam, want gij weet niet wanneer het ogenblik daar is.” (Mc. 13,33)

Gaan we nu gewoon door met die ‘eindtijdverhaaltjes’? Er zijn toch genoeg andere interessante bladzijden in de Heilige Schrift?

Nou ja, je kunt in je leven niet waakzaam genoeg zijn. Dat ondervonden ook die jochies van 14-15 jaar, toen hun ouders een avondje uit waren en hadden gezegd dat ze op die en die tijd terug zouden zijn. Die jochies dachten dus een heerlijk avondje te hebben, met een glaasje Bokma en sigaretten. Het was nog in de vrolijke jaren ‘60, dus roken kon je toen nog doen. Maar wat zul je nu altijd zien? Die ouders kwamen veel eerder terug dan verwacht.

Toen ze de sleutels van hun ouders voortijdig in het slot van de voordeur hoorden kraken, verstopten de jochies bliksemsnel die glaasjes en die sigaretten. Waakzaam waren ze dus wel, maar de waakzaamheid die Jezus bedoelt geldt niet voor de zonde. En ze waren er desondanks gloeiend bij – hun ouders hadden het gelijk door. Dat komt natuurlijk, denk ik dan, omdat die ouders dat ook hadden gedaan, toen ze zelf die leeftijd hadden.

Nu dus opnieuw de oproep om altijd waakzaam te zijn voor de wederkomst van de Heer aan het eind van de tijd. De Advent is de komst van de Heer. Nu in de adventstijd kijken we vol verwachting uit naar het Kerstfeest, het hoogfeest waarop we vieren en gedenken dat de Zoon van God voor ons mens geworden is en geboren werd in een armetierige stal in Bethlehem. Door de viering van deze eerste Advent van de Heer in deze wereld heen kijken we vooruit naar Zijn definitieve Advent, Zijn wederkomst aan het einde der tijden. Vandaar weer Evangelies over de eindtijd.

Er is echter wel een delicaat verschil. Aan het eind van het kerkelijk jaar wordt onze waakzaamheid gevraagd voor het laatste oordeel en het einde van de wereld. In de Advent gaat het echter om de waakzaamheid met betrekking tot de wijze waarop we Christus verwelkomen als Hij terugkomt. De toon van de lezingen is duidelijk veranderd. Het gaat hier om een waakzaam, verwachtingsvol en vreugdevol uitzien naar de wederkomst van Jezus.

Hoe zijn we nu zo waakzaam voor de komst van Jezus dat we Hem met vreugde kunnen verwelkomen? Een spreekwoord zegt: ‘soort zoekt soort’. Met mensen die eenzelfde levenshouding hebben, krijgen we direct een klik. Maar met mensen die onoprecht zijn, vaak liegen en niet betrouwbaar zijn, terwijl wijzelf dat wel proberen te zijn, hebben we geen klik. Het korte eenvoudige antwoord is: willen we met Jezus bij Zijn wederkomst een klik krijgen, dan we moeten als het ware ‘tot Zijn soort’ behoren, dat wil zeggen aan Hem gelijkvormig proberen te zijn, gelijkvormig in liefde jegens Zijn en onze Vader en onze medemensen. Dan kunnen we Hem bij Zijn wederkomst in Zijn liefdevolle ogen kijken.

Gelijkvormig aan Jezus worden we door Hem goed te kennen en te volgen. Hem kennen doen we door de Heilige Schrift te lezen en dagelijks te bidden. De kers op de taart wordt gezet door de sacramenten, vooral dat van de Eucharistie. We ontvangen dan Jezus als voedsel. En dat is geen voedsel dat zoals andere dingen die we eten in bestanddelen van ons lichaam wordt omgezet. Nee, wij worden omgezet in de Eucharistie, dat wil zeggen in Jezus Zelf. Op deze wijze laten we onze gelijkvormigheid in liefde met Jezus voeden.

Als we daar zorg voor dragen, dan komen we tot de houding van waakzaamheid die het Evangelie bedoelt. Want het is uiteindelijk alleen Jezus Die ons door Zijn menswording, kruisdood en verrijzenis verlost van ons aangeboren egoïsme, ons gebrek aan liefde en de dood die daar het gevolg van is. Als we zo waakzaam zijn, dan vieren we en beleven we de Advent zoals die door God bedoeld en als een kostbaar geschenk aan ons gegeven is.