Juni 2018

Zo kom je nog eens ergens

Van 30 mei t/m 2 juni vond in Zagreb het 25ste congres plaats van FIAMC. Dit is de internationale federatie van Katholieke Nationale Artsenorganisaties. Honderden overtuigd katholieke artsen, die zich in hun thuissituaties als zodanig weleens eenzaam kunnen voelen, konden elkaar in een zeer mooie stad enkele dagen ontmoeten en samen nadenken over medisch-ethische vraagstukken vanuit het perspectief van de leer van de Rooms-Katholieke Kerk.

De president van de federatie, een internist uit Singapore, werd opgevolgd door de nieuwe president, de Belgische keel-, neus- en oorarts dr. Bernard Ars. Hij is weliswaar Franstalig, maar heeft enige tijd in het Radboudziekenhuis in Nijmegen gewerkt en spreekt daarom ook uitstekend Nederlands. Veel van de aanwezige artsen kende ik al. Zo’n congres heeft altijd iets van een reünie. Maar ik heb ook veel nieuwe artsen leren kennen.
De meest uiteenlopende onderwerpen kwamen aan de orde. Ik heb een lezing gehouden over de encycliek Humanae vitae, die op 25 juli 1968 werd gepubliceerd door paus Paulus VI. Naast de voorgeschiedenis en de inhoud heb ik vooral gesproken over de doorwerking ervan in de laatste halve eeuw in de ontwikkeling van de huwelijkstheologie en de kerkelijke leer.

De nieuwe president richtte zich op een futuristisch onderwerp: wat brengt ons de automatisering en de robotisering in de geneeskunde en wat betekenen die voor de toekomst van de mens? Voor kunstmatige intelligentie was hij overigens niet zo bang, ook een supercomputer kan het menselijk brein nooit evenaren. Een chip heeft maar twee standen, 1 of 0, en dit valt in het niet bij de wendbaarheid van menselijke zenuwcellen. We konden weer opgelucht ademhalen. Op dit soort congressen hoor je veel dingen die je al weet, maar herhaling heeft ons geheugen nu eenmaal nodig. Tegelijkertijd leer je altijd weer nieuwe dingen.
Over nieuwe dingen gesproken: we konden ook kennis maken met het aartsbisdom Zagreb. De aartsbisschop ervan, kardinaal Josip Bosanić, ken ik al jaren, maar nu ben ik eens bij hem thuis op bezoek geweest. Hij heeft een kleinseminarie met ruim 40 studenten en een grootseminarie met een 90-tal studenten, van wie er ruim 40 van zijn aartsbisdom zijn. Daar stond ik met mijn zeven priesterstudenten (op wie ik overigens erg fier ben). Maar ik kreeg er toch een beetje ‘Calimero-gevoelens’ van. Goed voor de nederigheid, zullen we maar denken.

Sacramentsdag wordt er nog op donderdag gevierd. We hadden op die dag, 31 mei, ‘s avonds met de congresgangers een Pontificale Eucharistieviering in de St. Markus-kerk, die aan één zijde op het dak gekleurde tegels heeft waarmee het wapen van het oude koninkrijk Kroatië wordt uitgebeeld, dat onderdeel was van het Oostenrijkse-Hongaarse Keizerrijk en daarmee in 1918 ten onder is gegaan. Maar het is en blijft een unieke historische plek.
Op 31 mei viert de Kerk gewoonlijk het feest van Maria Visitatie, waarbij herdacht wordt hoe Maria direct na de Boodschap van de aartsengel Gabriël te hebben ontvangen dat ze door toedoen van de Heilige Geest de moeder van Gods Zoon zal worden naar haar nicht Elizabeth gaat. Elizabeth is op zeer hoge leeftijd nog zwanger geraakt en wordt zodoende de moeder van Johannes de Doper.
Je zou bijna hebben gedacht dat dit feest door de viering van Sacramentsdag in het water zou zijn gevallen. Maar dan onderschat u toch de inwoners van Zagreb. Op de vooravond vierden zij in de kathedraal een Pontificale H. Mis, waarin genoemd bezoek van Maria aan Elizabeth groots gevierd werd. Veel mensen hadden geen zitplaats. De Nederlandse brandweer had er wakker van gelegen. De kerk puilde ook nog eens uit van de jongeren. En wat mij opviel: ze kenden allemaal de langgerekte Slavische gezangen uit het hoofd. De gemiddelde Nederlander kent nauwelijks één couplet van het Wilhelmus.

Tijdens de processie in de oude Zagrebse binnenstad na de H. Mis ging nog een bijzondere gedachte door mijn hoofd. Vanwege een griep met bronchitis was ik helaas niet in staat om deel te nemen aan een driejaarlijks hoogtepunt in ons aartsbisdom, de aartsdiocesane bedevaart naar Lourdes. Maar tijdens de schitterende processie in Zagreb heb ik niet nagelaten Maria uitdrukkelijk te bedanken voor de pleister die zij op deze wonde heeft geplakt door het cadeau van deze onvergetelijke processie.